William Michael Schmidli: ‘Trump zal het Witte Huis niet zonder slag of stoot verlaten’
Met slechts een maand te gaan tot de Amerikaanse presidentsverkiezingen reflecteert William Michael Schmidli, universitair docent Amerikaanse geschiedenis, op de meest recente ontwikkelingen. President Trumps COVID-19 diagnose lijkt symbolisch voor de staat van het land, stelt hij.
‘Het is onmogelijk om de symboliek van Trumps besmetting te negeren’
‘Op 2 oktober, terwijl de meeste Amerikanen nog lagen te slapen, bereikte het nieuws Europa dat de Amerikaanse president Donald J. Trump positief was getest op het coronavirus. Zelfs in een jaar van al meedogenloze crises en politieke strijd, kwam de besmetting als een schok. In de loop van de dag, toen Amerikanen wakker werden en hun nieuwsfeeds openden, stroomde Twitter vol met angstige, bezorgde en opgewonden berichten. Terwijl de ingezonden stembiljetten voor de presidentsverkiezingen van 3 november zich al langzaam ophoopten, veroorzaakte Trumps ziek-zijn diepe onzekerheid voor wat alom als de belangrijkste verkiezing in de Amerikaanse geschiedenis wordt gezien.’
‘Het is dan ook onmogelijk om de symboliek van Trumps besmetting te negeren. Het coronavirus heeft een flinke tol geëist van de Verenigde Staten. Meer dan zeven miljoen mensen zijn besmet (geweest) met het coronavirus en er zijn meer 200.000 doden gevallen; elke dag sterven 1.000 Amerikanen aan het virus. Toch heeft Trump vanaf het begin de ernst van de situatie gebagatelliseerd en de volksgezondheidscrisis als politiek theater gebruikt. Hij gaf kritiek op de inspanningen van de Democratische Congresleden en gouverneurs om lockdowns op te leggen en het dragen van gezichtsmaskers af te dwingen; hij zag het als bewijs dat de Democratische Partij de Verenigde Staten richting een dystopische socialistische toekomst leidt. Ondertussen stonden op één dag in april, al 10.000 auto’s in de rij voor een voedselbank in San Antonio. Dit was het gevolg van de economische stillegging gecombineerd met het uitblijven van voldoende steunprogramma’s vanuit de overheid.’
'De Amerikaanse democratie heeft geleden onder Trumps conservatieve overwinningen’
‘Terwijl de pandemie onverminderd voortduurt, zorgt de besmetting van Trump voor tumult tijdens een presidentsverkiezing die enorm belangrijk is voor de toekomst van Amerika. De afgelopen vier jaar zijn het narcisme van Trump, zijn bewondering voor autoritaire leiders en zijn minachting voor democratische instellingen een zegen geweest voor republikeinse strategen. Geleid door Mitch McConnell, de meerderheidsleider van de Amerikaanse senaat, hebben de conservatieven in de schaduw van Trumps populistische gebluf een reeks doelstellingen behaald. Denk aan de verlaging van de vennootschapsbelastingstarieven, de inperking van immigratie en de versterking van Amerika’s afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Een tweede termijn voor Trump zou vrijwel zeker de inkomensongelijkheid verergeren, de sociale zekerheidsvoorzieningen verder uitkleden en klimaatverandering versnellen. Daarnaast is de aannemelijke benoeming van de door Trump genomineerde hooggerechtshof-kandidaat Amy Coney Barrett, als gevolg van het overlijden van rechter Ruth Bader Ginsburg vorige maand, een voorbode voor een sterke conservatieve meerderheid in het hoogste gerechtshof van Amerika voor de komende jaren.’
‘Trumps conservatieve overwinningen zijn echter ten koste gegaan van de Amerikaanse democratie. Ongeacht de uitslag van de verkiezingen, zal Trump het Witte Huis niet zonder slag of stoot verlaten. In de peilingen loopt de president achter op Joe Biden, maar ondertussen is Trump druk bezig om de aanstaande verkiezingen te delegitimeren en zijn achterban te mobiliseren. Hij heeft herhaaldelijk beweerd dat het stemmen met biljetten tot wijdverspreide kiezersfraude zal leiden. Dergelijke beweringen zijn ongegrond, maar een onevenwichtigheid tussen de volksstemming en het kiescollege is opnieuw mogelijk. Dit kan, in combinatie met het tijdrovende proces van het tellen van de stembiljetten, onrust creëeren die Trump zou kunnen gebruiken om zijn claim dat de wil van het Amerikaanse volk wordt genegeerd, te versterken. Het is geen loos dreigement. De president heeft ten onrechte de angst aangewakkerd dat de Black Lives Matter-beweging, linkse activisten en Democraten in het Congres het Amerikaanse kapitalisme willen vernietigen; dat zij de burgerlijke vrijheden, die de kern van de Amerikaanse levenswijze vormen, willen ontwortelen. De stelling van Trump in het recente presidentiële debat dat een extreemrechtse groepering ‘stand-by’ zou moeten staan, werd geïnterpreteerd als een aanmoediging voor extreemrechts om zich te mobiliseren in geval van van chaos op de verkiezingsdag.’
‘Nu, met nog minder dan een maand tot de verkiezingen, is Trump herstellende van COVID-19. Met zijn 74 jaar en zwaarlijvigheid valt hij binnen de risicogroep. Het is een diagnose die ook voor het land van toepassing lijkt te zijn.’
William Michael Schmidli is historicus op het gebied van Amerikaanse buitenlandse relaties. Zijn onderzoek richt zich op de ontwikkeling van het belang van mensenrechten, bevordering van democratie en transnationale belangenbehartigingsnetwerken van de Koude Oorlog tot nu. Hij doceert aan de BA Geschiedenis, BA International Studies en de MA North American Studies.