‘We bouwen stukjes escaperoom in onze lessen’
Tommy Hopstaken en Jochem Haverhoek runnen een escaperoom in het Kruithuisje, een middeleeuws torentje aan de Leidse singel. Daarnaast zijn ze docent op een middelbare school waar hun escaperoomervaring goed van pas komt. Wat hebben ze aan hun studies Nederlands en Sterrenkunde?
‘Hier zit monumentaal mos’, zegt Jochem enthousiast als hij op de middeleeuwse muur wijst. Opgetogen staan de beide eigenaren voor hun escaperoom die na een maandenlange sluiting sinds 1 juni weer open mag voor publiek. Ecaperoom Leiden is gevestigd in de monumentale waltoren aan de Jan van Houtkade. Het torentje is gebouwd in 1485 en maakte deel uit van de oude stadsmuur. Tommy en Jochem toverden de binnenruimte om in een atelier van Rembrandt waar deelnemers een uur de tijd krijgen om de ateliergeheimen van de Hollandse meester te kraken.
Schimmelige toren
Hoe is de escaperoom geboren? In 2015 ging Tommy een keer mee met vrienden naar een escaperoom en hij vond het direct ‘een supervet concept’. ‘Het is de combinatie van mooie verhalen bedenken en spelletjes maken.’ Tommy had eerst de Zijlpoort op het oog, maar dat liep op niets uit. Toen opperde een ambtenaar van de gemeente dat hij de waltoren, beter bekend als het Kruithuisje, aan de Jan van Houtkade wellicht kon huren. Tommy nam zijn goede vriend Jochem mee om te kijken. ‘De toren was vies, vochtig en schimmelig’, aldus Tommy. ‘Maar ik dacht direct: dit is ‘m! Ik ben alleen niet zo handig en er moesten een hoop puzzels worden gemaakt.’
Terug in de tijd
Jochem: ‘Ik vond het ook meteen gaaf en zei tegen Tommy, heb je niet iemand nodig die je helpt?’ Na een grondige schoonmaakbeurt ontwierpen ze in anderhalve maand de puzzellijn. Het thema werd Rembrandt. Een heel Leids onderwerp, maar ook internationaal bekend dus interessant voor toeristen. De vergunning kwam mede vlot omdat ze de bezoekers iets willen meegeven over de geschiedenis van het monument, de enige overgebleven waltoren van de oorspronkelijke 33. Jochem: ‘Vanaf het moment dat de voordeur opengaat nemen we bezoekers mee terug in de tijd. We vertellen over de historie en langzaam vlechten we ons verhaal van de escaperoom daarin.’
Nederlands en Sterrenkunde
Tommy werkte na zijn studie Nederlands een paar jaar voor een communicatiebureau en deed daarna de lerarenopleiding. Nu is hij, naast escaperoomeigenaar, ook docent Nederlands. Jochem studeerde Sterrenkunde, deed de lerarenopleiding in Amsterdam en is docent natuurkunde. In hoeverre komen hun studies van pas in de escaperoom? Tommy: ‘Bij Nederlands bestudeer je verhalen, en de kracht van een goede escaperoom is een goede verhaallijn. Ik schrijf bovendien teksten voor de website en de folders. Mijn scriptie ging trouwens over humor in toespraken en ik heb ook wat humor in de escaperoom verpakt.’
Elektronische snufjes
Jochem: ‘Sterrenkunde is geen praktische studie, maar je leert er wel technisch te redeneren. Ik interesseerde me altijd al voor elektronica en ik bouwde dus veel verborgen elektronische snufjes in het atelier.’ Bovendien was zijn afstudeerrichting Science Based Business. ‘Dat vak heeft mij de beginselen van het ondernemen bijgebracht. Sommige onderzoekers bij Sterrenkunde waren destijds nogal kritisch over deze specialisatie en dat gold ook voor de richting Communicatie & Educatie. Ze vonden dat het allemaal om onderzoek moest draaien. Gek, want om wetenschap op de kaart te krijgen heb je juist goede docenten en communicatiemensen nodig. Dat heb ik kritisch aangekaart bij de opleiding. Gelukkig wordt tegenwoordig het belang van communicatie beter ingezien.’
Coronacrisis
Terug naar de escaperoom. Die werd sinds de start snel populair en dat was pittig, vertelt Tommy. ‘Doordeweeks werkten we als docent en het hele weekend zaten we van ‘s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de toren. We hebben snel een aantal studenten gevraagd en nu hebben we zo’n acht medewerkers.' Maar toen kwam in maart de coronacrisis en moest de escaperoom dicht. ‘Het was lang onduidelijk of we in aanmerking kwamen voor overheidssteun omdat de escaperoombranche nog niet zo lang bestaat. Uiteindelijk lukte dat gelukkig want de huur en de vaste lasten liepen natuurlijk door.’
Coronamaatregelen
Nu zorgen ze voor extra schoonmaakbeurten en een maximale groepsgrootte van vier deelnemers in plaats van zeven. Jochem: ’Voor corona hadden we ruim twintig groepen per week, nu nauwelijks zes. Het zal nog lang duren voordat we op het oude niveau zitten, als dat al lukt. We hebben wel wat reserves dus we houden het nog wel even vol. Zeker omdat we ook bewust als docent willen blijven werken: onderwijs is onze passie.’
Escaperoom in de lessen
De twee bouwen soms een stukje escaperoom in hun lessen. Jochem: ‘Het is bijzonder hoe gemotiveerd leerlingen worden als je een houten kistje op tafel zet en zegt dat het antwoord van vraag 3d in het gesloten kistje zit. Door andere vragen te beantwoorden krijgen ze dan de sleutel van het kistje.’ Tommy: ‘Ik heb wel eens een grammatica-escaperoom gemaakt en opdrachten in de school verspreid en via geheimschrift verborgen.’
Escaperoom over dementie
Een enkele keer ontwikkelen Jochem en Tommy ook voor externe partijen een escaperoom. Zo bouwden ze voor een zorgopleider een caravan om tot een woning van het fictieve personage Harry, een man met dementie die telkens zijn spullen kwijtraakt. Zorgpersoneel maakt op een speelse manier opdrachten en leert zo meer over dementie. Jochem: ‘Ook hier kunnen we onze onderwijservaring combineren met escaperoomelementen.'
Studententijd
De twee kennen elkaar van hun studentenhuis, Kaiserstraat 22D. Jochem: ‘Sommige mensen raden af een onderneming te starten met vrienden, maar onze kwaliteiten zijn zó complementair dat we nooit in elkaars vaarwater zitten.’ Wat voor student waren jullie? Tommy: ‘Ik was bijna een modelstudent en rondde netjes binnen vier jaar mijn studie af. Ik vond het een heel leuke studie en was actief voor de studievereniging NNP van Nederlands. Daarnaast hadden we een heel tof studentenhuis. We waren geen van allen lid van een gezelligheidsvereniging, wel speelde een aantal van ons bij de volleybalvereniging SKC.'
Strakke teugels
Jochem: ‘Het was een enorm studentenhuis met twintig studenten. Dan zou je denken dat het een teringzooi was, maar dat werd het niet. Ik en andere nestors hielden de teugels vrij strak. We rookten niet en waren allemaal sportief. De SLS, de toenmalige Stichting Studentenhuisvesting hield zelfs andere studentenhuizen voor: neem nou een voorbeeld aan Kaiserstraat 22D. Want bij ons lagen de afvalzakken niet midden in de hal en kroop er geen ongedierte uit.’
Tekst: Linda van Putten
Foto's Monique Shaw