Abels en Van Buuren in NRC ‘AIVD liet steken vallen bij Haga Lyceum’
Naar aanleiding van een verschenen artikel in het NRC op 17 juni 2019 heeft het CTIVD het ambtsbericht van de AIVD onderzocht. In het artikel van de NRC noemde bijzonder hoogleraar inlichtingenstudies Paul Abels de situatie rond het Haga Lyceum een geslaagde verstoringsactie van de AIVD. Jelle van Buuren, universitair docent aan het Institute of Security and Global Affairs, evalueert het handelen van de CTIVD.
In het artikel van de NRC van 6 december 2019 wordt genoemd dat de inlichtingendienst AIVD een aantal steken heeft laten vallen bij de waarschuwingen over de situatie op het Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam. De waarschuwingen aan andere overheidsinstanties waren terecht, maar een aantal zinnen in het ambtsbericht waren onvoldoende onderbouwd en daarmee onrechtmatig. Dit concludeert de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) in een rapport dat 29 november is gepubliceerd. De toezichthouder vindt dat het verstrekken van de algehele gegevens door de AIVD rechtmatig, noodzakelijk en proportioneel was. Echter is er kritiek op bepaalde onderdelen van de verstrekte informatie die van belang waren voor het beeld dat over de school is ontstaan.
Controle
Volgens Jelle van Buuren is dit de eerste keer dat de AIVD zo op de vingers wordt getikt door de toezichthouder. De ambtsberichten van de AIVD worden altijd streng getoetst door een groot aantal juristen voordat de AIVD ze verstuurt. Van Buuren geeft aan dat het onduidelijk is hoe het dit keer toch fout heeft kunnen gaan. ‘De CTIVD beschrijft in haar rapport dat er vanuit de contraterrorisme-eenheid bezwaren waren tegen het benoemen van de contacten met het Emiraat. De salafisme-afdeling had de informatie over die contacten kennelijk anders geïnterpreteerd. Waarom er toen niet is geluisterd naar de interne kritiek, heeft het CTIVD niet kunnen achterhalen: er zijn geen verslagen van gemaakt.’ Bovendien geeft Van Buuren aan dat het rapport een dubbele boodschap bevat: ‘De toezichthouder zegt dat de kern van de boodschap van de AIVD staat als een huis, maar op subonderdelen onzorgvuldig en onrechtmatig is. Maar ook weer niet van dien aard dat het ambtsbericht moet worden teruggetrokken.’