Maakt mediteren vredelievend? Femke Bakker wint beurs voor onderzoek naar mogelijke invloed van meditatie op politiek gedrag
Politicoloog Femke Bakker (Universiteit Leiden) gaat onderzoeken of meditatie invloed heeft op politiek gedrag. Bakker heeft een PEACE Grant van het Mind & Life Institute in de wacht gesleept. Deze beurs stelt haar in staat om een vernieuwend, experimenteel onderzoek te gaan doen. De inzet: een antwoord op de vraag of meditatie de vrede daadwerkelijk kan bevorderen.
‘Mediteren is niet langer alleen voor hippy-dippy mensen,’ licht Bakker toe. ‘Iedereen doet het. Hier en daar wordt meditatie zelfs van overheidswege bevorderd, bijvoorbeeld in scholen of gevangenissen.’ Mediteren wordt immers dikwijls in verband gebracht met vredelievendheid.
Die associatie ligt voor de hand. Ook in de politiek. Bakker: ‘Beroemde vredesstichters als Gandhi en Mandela mediteerden dagelijks. En in neuro-psychologisch onderzoek is aangetoond dat regelmatig mediteren veranderingen teweeg brengt in de hersenen (verbeterde cognitieve vaardigheden, een toegenomen gevoel van welzijn en een lager stressniveau). Uit sociaal-psychologische analyses blijkt dat meditatie je socialer maakt, meer inlevend en altruïstisch.’
Politicologen, tot dusverre, doen nauwelijks iets met deze inzichten. ‘Zij kijken weliswaar naar individuele karaktertrekken en bepaalde persoonlijke overtuigingen als verklaringen voor de mate waarin politici het conflict opzoeken en kiezen voor geweld, maar meditatie is hierin nog niet meegenomen.’ Gesteund door een PEACE Grant (ter hoogte van 23.500 dollar) gaat Bakker hierin verandering brengen. De leidse politicoloog, die zelf dagelijks mediteert, promoveerde recentelijk op de impact van persoonlijke overtuigingen op besluitvorming in conflicten tussen staten. Nu gaat zij bekijken, opnieuw met behulp van experimenteel onderzoek, of meditatie ons inderdaad vredelievender maakt.
De PEACE Grant wordt ter beschikking gesteld door het Mind & Life Institute. Dit is opgericht in 1987 door de Dalai Lama, de wetenschapper Francisco Varela en de ondernemer Adam Engle. Het instituut heeft als doelstelling het samenbrengen van wetenschap en contemplative wisdom. Daarmee wil men samenlevingen laten bloeien en verbindingen tussen mensen herstellen.
Meer informatie
› ‘Haviken en duiven ontleed’ (over het promotieonderzoek van Femke Bakker)