Hoe opleidingen studenten beter voorbereiden op de arbeidsmarkt
Van ‘challenges’ op ministeries tot reflectiesessies waarin studenten elkaar coachen. Studenten, studieadviseurs en andere medewerkers deelden hun best practices ten aanzien van arbeidsmarktvoorbereiding op de werkconferentie Employability op 24 januari.
‘De arbeidsmarkt verandert razendsnel’, merkte vicerector Hester Bijl op in innovatiecentrum PLNT in Leiden. ‘Veel banen verdwijnen, maar daar komen nieuwe voor in de plaats. We moeten de buitenwereld uitnodigen in ons curriculum.’ Dat doen opleidingen al op diverse manieren, bijvoorbeeld door middel van stages, bedrijvendagen, businesscases en alumni die zich beschikbaar stellen als mentor. Maar niet alle studenten grijpen die kansen, constateerde de vicerector. ‘Hoe kunnen we studenten aanmoedigen meer gebruik te maken van al die mogelijkheden?’
Flexibiliteit is nieuwe baanzekerheid
‘Door explicieter te maken wat impliciet al veel gebeurt’, suggereerde Nieke Campagne, projectmanager Employability & Skills. Opleidingen trainen hun studenten in vaardigheden als presentatietechnieken maar kunnen er soms nog explicieter bij vertellen dat dit ook belangrijke vaardigheden voor de arbeidsmarkt zijn. Campagne benadrukte ook hoe snel de arbeidsmarkt verandert en dat studenten daarom al tijdens de opleiding moeten leren om employable – flexibel inzetbaar – te zijn. ‘Flexibiliteit is de nieuwe baanzekerheid.’ Op deze werkconferentie deden studenten en medewerkers inspiratie op hoe employability geïntegreerd kan worden in het curriculum van hun opleidingen.
Zelfonderzoek studenten
Goed kunnen reflecteren op de eigen ontwikkeling is een belangrijke voorwaarde om flexibel te zijn, zeiden diverse sprekers. Daarom faciliteren steeds meer opleidingen coachingsessies waarin studenten aan ‘zelfonderzoek’ doen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met hulp van het Centre for Innovation van de universiteit dat een online vaardighedentool ontwikkelde voor onder andere studenten Science Based Business.
Niet zweverig
Projectmanager onderwijs Niels van de Ven vertelde hoe dit instrument werkt. De online tool bevat een overzicht met belangrijke vaardigheden en competenties die voor het latere werk van deze studenten belangrijk zijn - zoals ondernemerschap. Hierdoor kunnen studenten per onderdeel voor zichzelf nagaan aan welke vaardigheden ze nog moeten werken. In groepssessies reflecteren studenten op zichzelf en hun stage en adviseren ze ook elkaar. Van de Ven: ‘Vooraf waren de studenten een beetje sceptisch want zo’n reflectiesessie leek hen zweverig, maar nu zijn ze heel enthousiast omdat ze beter weten wat ze nog verder moeten ontwikkelen.’
Onverwacht verzoek minister
Vraag studenten eerst welke arbeidsmarktvaardigheden ze willen leren, tipte docent Iris Boevée. Masterstudenten Public Administration gaven in een enquête hun verlanglijstje: ze wilden vooral leren onderhandelen, leren adviseren en beleidsnota’s schrijven. Boevée organiseerde vervolgens als projectleider Arbeidsmarktvoorbereiding een ‘master challenge’ voor deze studenten van de faculteit Governance and Global Affairs. De faculteit wist het ministerie van Binnenlandse zaken (zie ook bannerfoto) te strikken voor een ‘master challenge’ op het departement. Daar werkten ze aan een pittige case over de huizenmarkt en moesten ze onderhandelen, adviseren en een nota schrijven. En plotseling kwam er een een onverwacht verzoek van de minister, want de werkdag van een ambtenaar moest natuurlijk wel zo reëel mogelijk worden nagebootst.
Wat als ik geen arts word
De dag op het ministerie werd mede een succes omdat een docent van de opleiding de challenge onderdeel maakte van zijn collegereeks, verklaarde Boevée. Studenten doen veel minder snel mee als een arbeidsmarktactiviteit niet verplicht is, zo constateerden diverse aanwezigen. Activiteiten kunnen dus beter niet te vrijblijvend zijn. Daarnaast moeten ze appeleren aan een vraag die sterkt leeft, merkte Ilke Jeeninga, adviseur onderwijs LUMC, op. Bij de opleiding Geneeskunde organiseerde de studievereniging M.F.L.S. onlangs de voorlichtingsavond ‘Wat als ik geen arts word’ met inspirerende medici die geen arts waren geworden, maar wel een andere interessante baan hadden. Binnen een mum van tijd meldden meer dan duizend belangstellenden zich via Facebook en zat de zaal bomvol.