De onderwater-Hobbit – een nieuwe garnaal
'In een hol onder water woonde een Hobbit': een nieuwe garnaalsoort vernoemd naar Bilbo Balings. Biologiestudent Werner de Gier ontdekte deze soort tijdens zijn bachelorstage bij Naturalis.
Harige poten
Een nieuwe garnaalsoort met zeer harige pootjes. Hoe moet je die noemen? Voor die grote vraag stond Biologiestudent Werner de Gier. Tijdens zijn bachelor liep hij stage bij garnalenexpert Charles Fransen van Naturalis Biodiversity Center. Samen beschreven ze twee nieuwe soorten, waarvan één met erg harige poten. De Gier liet zich uiteindelijk inspireren door de bekendste hobbit van Midden-aarde: Bilbo Balings. Hij noemde de nieuw ontdekte soort Odontonia bagginsi, naar Baggings, de Engelse achternaam van Bilbo.
Wonen in een zakpijp
Onderzoekers van Naturalis ontdekten beide nieuwe soorten in 2009 tijdens een expeditie naar de Oost-Indonesische eilanden Ternate en Tidore, in samenwerking met het Indonesian Institute of Sciences. Net als alle andere Odontonia-garnalen zijn ook de nieuwe soorten niet groter dan een centimeter. Ze leven in symbiose met zakpijpen: zachte, holle dieren die onder andere groeien op koraalriffen. Door hun kleine en gladde lichaam zijn de garnalen goed aangepast op het leven in de holtes van hun gastheren. De Gier en Fransen vernoemden de andere minuscule nieuwe soort naar één van die gastheren. Odontonia plurellicola leeft in de koloniale zakpijp Plurella. De holtes van deze zakpijpen zijn nog kleiner dan die van andere, solitaire zakpijpgastheren.
Wetenschappelijke publicatie
Met behulp van DNA-analyses en anatomische kenmerken kregen de nieuwe soorten een plekje in de evolutionaire stamboom tussen hun verwante soorten. Hierbij keek De Gier vooral naar de kleine pootjes van de garnalen, want daarin zitten in deze groep de meeste verschillen. Met behulp van een elektronenmicroscoop maakte hij foto’s, om alle details zo goed mogelijk te kunnen analyseren. Het wetenschappelijk open-access tijdschrift ZooKeys publiceerde de analyses, beschrijvingen en tekeningen.
‘Het was een ontzettend grote eer om twee nieuwe soorten te tekenen, beschrijven en een naam te geven. Hopelijk zien mensen nu dat er nog veel nieuwe soorten te ontdekken zijn, als je maar goed kijkt!’ zegt De Gier. Hij rondt momenteel zijn afstudeerstage af bij Naturalis, wederom over kreeftachtigen bij Charles Fransen.
Bron
De Gier W, Fransen CHJM (2018) Odontonia plurellicola sp. n. and Odontonia bagginsi sp. n., two new ascidian-associated shrimp from Ternate and Tidore, Indonesia (Crustacea, Decapoda, Palaemonidae), with a phylogenetic reconstruction of the genus. Zookeys 765: 123-160. doi: https://doi.org/10.3897/zookeys.765.25277