Barsten in het glazen plafond - Manon van der Heijden over het hoogleraarschap
De Universiteit Leiden heeft het hoogste percentage vrouwelijke hoogleraren in Nederland. In deze serie maken we kennis met een aantal van hen. Deze week: Manon van der Heijden (Geschiedenis).
Was de weg naar het hoogleraarschap moeilijk?
Ik heb dat zelf nooit zo ervaren. Ik heb altijd hard gewerkt, en dat is beloond met drie grants: een Vidi, een Aspasia en een Vici. Volgens mij heb ik alle kansen gekregen.
De verhouding mannelijke en vrouwelijke hoogleraren is flink scheef. Merkt u dat?
In mijn omgeving is de man-vrouwverhouding redelijk gelijk. Bij Geschiedenis wordt er veel gedaan aan diversiteit. Dat is wel een ontwikkeling van de laatste jaren - toen ik begon als UD, waren er slechts 3 vrouwelijke UD’s. Inmiddels is de verhouding veel minder scheef, en is ook een groot aantal promovendi uit het buitenland naar Leiden gekomen. Bij Geschiedenis is echt sprake van brede diversiteit.
Waarom is dat een goede zaak?
Het brengt een andere dynamiek met zich mee. We zijn niet alleen wetenschappers; we moeten ook met elkaar samenwerken om curricula op te zetten, de richtlijnen van het instituut te bepalen… Als iedereen vanuit dezelfde invalshoek werkt, ben je beperkt in de manieren waarop je problemen kunt benaderen. Diversiteit zorgt ervoor dat een verscheidenheid aan visies beschikbaar is, die de omgeving in balans houdt.
Is het Instituut voor Geschiedenis een uitzondering?
Er zijn heus andere instituten waar de staf divers is, maar als ik naar statistieken kijk, zie ik toch een algemene scheefheid. Uit een rapport van de NWO kwam bijvoorbeeld naar voren dat vrouwen relatief minder kans maken op een grant, en als ze er dan één binnenhalen, wordt voor hen veel minder vaak een uitgebreid carrièrepad uitgestippeld dan voor mannen. Ik heb dat zelf ervaren toen ik een Vidi ontving: hoewel het onderzoek perfect aansloot bij mijn loopbaan aan de VU, gaven ze mij geen vast contract en moest ik drie maanden uit dienst!
Hoe ziet u de toekomst voor u?
Ik denk dat de huidige koers zich zal voortzetten en dat dat positieve gevolgen zal hebben voor de universiteit. Ik hoop wel dat de focus op diversiteit zich verbreedt: met de vrouwen gaat het de goede kant op, maar op het gebied van etniciteit en beperkingen moet er nog iets meer gebeuren.
Manon van der Heijden is sinds 2013 als hoogleraar verbonden aan het Instituut voor Geschiedenis. Zij richt zich in algemene zin op de stadsgeschiedenis en heeft onderzoek gedaan naar stadsfinanciën, publieke voorzieningen en huwelijksrecht. Momenteel onderzoekt ze onder meer waarom het aandeel vrouwelijke criminelen in de Republiek der Nederlanden in de 16de en 17de eeuw zo groot was. Lees meer op de website van haar onderzoek.
De Universiteit Leiden heeft het hoogste percentage vrouwelijke hoogleraren in Nederland. Met 24% is van evenredigheid nog geen sprake, maar Leiden neemt het voortouw door een actief diversiteitsbeleid te voeren. De faculteit Geesteswetenschappen streeft ernaar om in 2020 37% van de hoogleraarsposten door vrouwen te bezetten – dit doel is al bijna bereikt.