Botsende belangen overbruggen
Om conflicten in de maatschappij te beheersen en partijen aan elkaar tegemoet te laten komen is diepgaande kennis van menselijk gedrag nodig. Leidse psychologen, antropologen en politicologen dragen bij aan deze kennis. Lees meer over hun werk in het dossier ‘Botsende belangen overbruggen’.
Individuele belangen en beslissingen
Het dossier ‘Botsende belangen overbruggen’ gaat in op onderzoek conflicten op drie niveaus: individueel, in groepsverband en op staatsniveau. Leidse psychologen observeren hoe individuen in een laboratoriumsituatie omgaan met het algemeen belang of met elkaar. Ze combineren dit met fysiologisch onderzoek, om een verband te leggen tussen reacties in het brein en de beslissingen die mensen nemen. Op die manier ontdekte psycholoog Eric van Dijk dat mensen minder bereid zijn om een belang op te geven in een onderhandelingssituatie, dan wanneer ze dit uit vrije wil kunnen doen. Dit soort kennis kan onder meer door beleidsmakers gebruikt worden om mensen aan te zetten tot bepaald gewenst gedrag.
Rechten van inheemse volkeren
Antropologen trekken de jungle in en leggen daar vast wat er gebeurt als de leefwijze van inheemse volkeren wordt bedreigd door mijnbouw, of als hun kennis wordt gestolen door westerse bedrijven. De Leidse antropoloog Gerard Persoon is sinds decennia een van degenen die wereldwijd dit soort ongelijkwaardigheid onderzoekt en hierover publiceert. Inmiddels worden de rechten van inheemse volkeren beter beschermd, bijvoorbeeld door de Verklaring van de Rechten van Inheemse Volkeren van de Verenigde Naties (2007). Persoon onderzoekt nu wat het effect van dit soort handvesten is in de praktijk. Hij gebruikt expertise verder om de Nederlandse overheid te adviseren bij de inkoop van duurzaam hout.
Mensenrechten en staten
Politicologen onderzoeken de discussie over mensenrechten tussen autoritaire staten, internationale organisaties en NGO’s: op welke manier komen partijen voor hun belangen op? Ze spreken met alle betrokkenen en ontdekken dat totalitaire regimes steeds slimmer worden in het veroveren van invloed binnen internationale organisaties. Zo reiken ze diplomaten en mensenrechtenactivisten inzicht aan voor een volgende tactische stap. De Leidse politicoloog Daniel Thomas onderzocht bijvoorbeeld het effect van mensenrechtenverdragen in Oost-Europa en de voormalige Sovjetunie in de jaren zeventig. Thomas constateert dat mensenrechtenverdragen - zelfs al waren ze vooral ondertekend om ten opzichte van de buitenwereld goede sier te maken - de regimes in kwestie toch kwetsbaarder hebben gemaakt. Diplomaten en NGO’s maken in huidige onderhandelingen gebruik van Thomas’ bevindingen om mensenrechten te bevorderen.
Vanuit verschillende disciplines werken onderzoekers van de Universiteit Leiden samen aan een veilige, gezonde, duurzame, welvarende en rechtvaardige wereld. U leest hierover in onze wetenschapsdossiers, waarvan het dossier 'Botsende belangen overbruggen' deel uitmaakt.