eScience subsidie voor LION neutrino onderzoek
Het Netherlands eScience Center heeft bekendgemaakt dat het een nieuw Path-Finding Project financiert, dat onder leiding komt te staan van Dr. Dorothea Samtleben van het Leiden Institute of Physics (LION).
Het project moet de verwerking van detectiesignalen efficiënter maken voor de KM3NeT neutrinotelescoop, die op dit moment in aanbouw is in de Middellandse Zee. Een hoge verwerkingsefficiëntie is cruciaal voor het vinden van neutrino’s met lagere energie en de mogelijkheid om andere sterrenwachten te alarmeren in het geval van een speciale astronomische gebeurtenis.
Een waardevolle bron van informatie
Neutrino’s zijn bijna gewichtloze deeltjes die extreem weinig interactie hebben met andere materie. Ze snellen ongestoord door het heelal, waarbij ze zelfs dwars door sterren heen vliegen. Wanneer ze ontstaan binnenin een ster kunnen ze geruisloos naar de buitenkant reizen. Hierdoor bereiken ze uiteindelijk de aarde met alle informatie over hun creatie nog intact. Bovendien hebben neutrino’s een neutrale lading, zodat magnetische velden hen niet afbuigen en ze direct de richting aanwijzen waar ze vandaan komen. Hierdoor zijn deze kleine deeltjes een waardevolle bron van informatie voor astrofysici om de spectaculaire gebeurtenissen te bestuderen waarin ze ontstaan.
De opgave om neutrino’s te observeren
Helaas zijn neutrino’s door hun eigenschappen ongelofelijk moeilijk om te detecteren. Wetenschappers hebben grote volumes aan materiaal nodig om ze op te sporen, zoals het water van de Middellandse Zee waar de KM3NeT neutrinotelescoop wordt gebouwd. Soms interacteert een van de miljarden neutrino’s met het water in de buurt van de detector waardoor het een lichtsignaal produceert dat de computer opslaat. De truc is om deze signalen te verwerken en de kenmerken van het inkomende deeltje zo efficiënt mogelijk af te leiden. Als dit snel genoeg gebeurt, is zelfs real time observatie mogelijk. In dat scenario kunnen de computers van KM3NeT onmiddellijk hun tegenhangers op optische observatoria attenderen op een speciale astronomische gebeurtenis, zodat ze het kunnen fotograferen. Bovendien zijn ze in dat geval in staat om online accurate informatie op te zoeken over neutrino-explosiekandidaten, zodat ze hun selectie-efficiëntie kunnen verhogen voor neutrino’s met lagere energieën.
Een zinvolle uitbreiding van expertise
‘Voor real time observaties hebben we professionele expertise nodig op computergebied die op een efficiënte manier onze gigantische database filteren,’ zegt Samtleben. ‘Dankzij deze subsidie gaan we een vol jaar met een eScience engineer gaan werken. We gaan vooral een zinvolle samenwerking tegemoet waarbij het eScience center de wetenschappelijke potentie van de KM3NeT telescoop verhoogt met hun expertise en gereedschap. Daarbij krijgen zij een geweldige speelveld om hun computers en expertise op uit te proberen. Dit kan het begin zijn van een langdurige samenwerking.’