Wat is precies genocide en wanneer kan die term worden toegepast?
Volgens berichten zijn duizenden Oekraïense kinderen vanuit bezette gebieden in Oost-Oekraïne naar Rusland overgebracht. Is dit, zoals de regering in Kiev beweert, een daad van genocide? De term genocide, gedefinieerd als de bedoeling om een bepaalde groep mensen uit te roeien, werd voor het eerst gebruikt naar aanleiding van de verschrikkingen van de Holocaust tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het VN-genocideverdrag bepaalt dat iedereen kan worden vervolgd en gestraft voor genocide, ook gekozen leiders. Artikel twee van het verdrag definieert genocide als elke handeling "gepleegd met de bedoeling een nationale, etnische, raciale of religieuze groep geheel of gedeeltelijk te vernietigen".
Het Internationaal Strafhof heeft een mandaat om genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid te onderzoeken en te vervolgen. Volgens zijn statuten kan iedereen die genocide pleegt, beveelt, helpt en zelfs aanzet, worden vervolgd.
Een aparte rechtbank, het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, behandelt geschillen tussen staten en kan ook oordelen dat staten verantwoordelijk zijn voor genocide.
"Het probleem met het bewijzen van genocidale bedoelingen is dat de daders in de rechtszaal waarschijnlijk niet rechtstreeks zullen toegeven", zei William Schabas, emeritus hoogleraar internationaal recht aan de Middlesex University in Londen en Universiteit Leiden, tegen Deutsche Welle. "Dus moeten de rechtbanken de intentie van de daders afleiden uit hun gedrag. Je moet dus afgaan op indirect bewijs. En de regel is dat het buiten redelijke twijfel moet zijn. Daar wordt het moeilijker.
Het VN-genocideverdrag omvat wel de gedwongen overbrenging van kinderen naar een andere groep, vertelde Schabas, waarbij hij benadrukte dat dit alleen genocide is als buiten redelijke twijfel kan worden vastgesteld dat een overbrenging werd uitgevoerd met de bedoeling een groep fysiek te vernietigen.