De natuurkunde achter een vissenschool en vogelzwerm
Hoe beweegt een grote zwerm vogels of een school vissen zich zo gelijktijdig voort? Volgens natuurkundigen lijkt het op een kolkende vloeistof. Toch is er een groot verschil: in tegenstelling tot de atomen in een glas water, doen de dieren het op eigen kracht. Zogeheten actieve materie, legt theoretisch natuurkundige Luca Giomi uit in de NRC.
Een vissenschool of vogelzwerm bestaat uit zelf-aangedreven deeltjes die samen georganiseerde beweging creëren zonder een leider. Dat en andere zogeheten actieve materie, zoals bacteriën, menselijke cellen, verzamelingen minirobotjes, of mensenmassa’s bij evenementen, is een nieuwe tak in de natuurkunde. Tijdens een conferentie in het Lorenz Centre Leiden bespraken actieve-materie-onderzoekers van over de hele wereld het onderwerp.
‘Hoe simpel het individuele gedrag van de actieve deeltjes ook is, het kan de zwerm als geheel toch een soort intelligentie verlenen,’ zegt Giomi. ‘Het zwermen van spreeuwen beschermt ze tegen roofvogels. Als je een van de velen bent, is je kans om slachtoffer te worden natuurlijk sowieso kleiner. Maar het zwermen en de onvoorspelbare wendingen beletten de roofvogel ook om zich op één slachtoffer te focussen.’
Meer weten?
Lees het volledige artikel op de website van NRC.