Wetenschappelijke achtergrond

Voor mensen met hart- en vaatziekten (CVD) blijft het volhouden van een actieve leefstijl een grote uitdaging. Ook na deelname aan hartrevalidatieprogramma’s vallen veel patiënten terug in een zittend bestaan. Toch blijkt uit onderzoek dat beloningsgerichte interventies, vooral als die de sociale omgeving erbij betrekken, fysieke activiteit kunnen stimuleren en zorgen voor blijvende gedragsverandering.

Diezelfde sociale omgeving kan echter ook onbedoeld in de weg staan. Denk aan familieleden die beweging afraden uit bezorgdheid, of vrienden die verleidingen aanbieden die gezonde keuzes ondermijnen. Tegelijkertijd schuilt in sociale steun juist een krachtige motor voor verandering. Als vrienden, collega’s of familieleden elke mijlpaal belonen met een donatie aan een goed doel, krijgt bewegen niet alleen een persoonlijk, maar ook een gezamenlijk en betekenisvol karakter. Dat gevoel van verbondenheid en doelgerichtheid kan voor patiënten het verschil maken.

Onderzoeksprogramma’s zoals The Box en BENEFIT hebben al aangetoond dat het mogelijk is om interventies gebaseerd opbeloningselementen te integreren in gezondheidszorgsystemen. Het aanpassen van deze programma’s aan de voorkeuren van specifieke subgroepen—zoals patiënten met coronaire hartziekte (CAD), aangeboren hartafwijkingen en vrouwen die hypertensieve zwangerschapsstoornissen (HDP) hebben ervaren—is cruciaal om de acceptatie en effectiviteit te maximaliseren.

Het nationale FIT-HEART Consortium zal onderzoeken hoe verschillende vormen van sociale beloningen—zoals motiverende berichten van vrienden en familie, buddy-ondersteuning, of donaties aan goede doelen—gepersonaliseerd kunnen worden om diverse groepen hartpatiënten te ondersteunen in het actief en gezond blijven.

Onderzoeksdoelstellingen

Dit project heeft als doel om op maat gemaakte en op beloning gebaseerde programma’s voor fysieke activiteit te ontwerpen, implementeren en evalueren voor patiënten met CVD.

1. Co-creëren van sociale beloningstrategieën in participatieve workshops met patiënten en het onderzoeken van de acceptatie en relevantie van sociale beloningen—zoals motiverende berichten, buddy-systemen en donaties aan goede doelen.
2. Evalueren van het gebruik, de betrokkenheid en de (kosten)effectiviteit van het programma via een gerandomiseerde gecontroleerde studie (RCT) en pre-post onderzoeksontwerpen om de meest aantrekkelijke sociale beloningen voor diverse patiëntsubgroepen te identificeren.
3. Onderzoeken hoe deze programma’s geïntegreerd kunnen worden in zorgsystemen en opgeschaald kunnen worden voor bredere implementatie.

Studieopzet en methode

Een meerfaseonderzoek dat gebruikmaakt van focusgroepen, co-creatie workshops en grootschalige trials.

• Ontwikkelingsfase (Maanden 0–18): 
  • Stakeholderinterviews, focusgroepen en co-creatieworkshops worden ingezet om de programmaonderdelen af te stemmen op de behoeften en voorkeuren van patiënten. 
• Testfase (Maanden 18–48): 
  • Uitvoeren van een RCT onder 894 CAD-patiënten, verdeeld in controlegroep, interventiegroep en interventie-plus-incentivegroep. 
  • Uitvoeren van pre-post cohortstudies met 75 adolescenten met aangeboren hartafwijking en 75 vrouwen die HDP hebben ervaren.

Evaluatie: De belangrijkste uitkomstmaat van het onderzoek is fysieke activiteit, met name het aantal stappen dat iemand op een dag zet. Daarnaast wordt ook gekeken naar andere zaken, zoals hoe goed mensen zich aan het programma houden, of ze het programma veel gebruiken, of ze het leuk vinden om mee te doen en hoe zij zelf hun gezondheid of welzijn ervaren.

Strategische speerpunten

Interdisciplinair, Translationeel, Eén Instituut

• beloningen
• beweging
• cardiovasculaire aandoeningen
• co-creatie
• fysieke activiteit
• gepersonaliseerde gezondheidszorg
• hart- en vaatziekten
• sociale beloningen

Delen op Facebook Delen via Bluesky Delen op LinkedIn Delen via WhatsApp Delen via Mastodon