In de periode 2021-2023 hebben we onderzoek gedaan naar het ontstaan, kwijtschelden en afboeken van bijstandsschulden bij de gemeente Rotterdam. Dit onderzoek raakt diverse actuele beleidsrelevante thema’s, zoals handhaving in de bijstand, het debiteurenbeleid, beleid voor de bijzondere bijstand en de aanpak van schuldenproblematiek. Voor dit onderzoek hebben we gebruik gemaakt van registerdata van de gemeente Rotterdam gekoppeld aan CBS-microdata. Tevens is, met dank aan de Hogeschool Utrecht, met behulp van diepte-interviews kwalitatief onderzoek gedaan onder personen met afgeboekte en kwijtgescholden bijstandsschulden. Tezamen schetst dit onderzoek een rijk beeld van de oorsprong, omvang en kenmerken van bijstandsschulden en de merkbare en meetbare impact van kwijtschelding en afboeking van bijstandsschulden.

Onderzoekers
Dr. Ernst-Jan de Bruijn – Postdoctoraal onderzoeker bij de afdeling Economie van de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op de armoede- en schuldenproblematiek in Nederland. Zijn onderzoek richt zich op het gedragseconomisch perspectief op armoede en problematische schulden, het nemen van economische beslissingen en de rol van sociaaleconomisch beleid. In zijn studies onderzoekt hij onder andere met behulp van (quasi-)experimentele methoden de effecten van beleid en interventies op diverse maatschappelijke uitkomsten.

Heike Vethaak MSc – Promovendus bij de afdeling Economie van de Universiteit Leiden. Hij doet empirisch onderzoek naar de arbeidsmarkt en sociale zekerheid.

Prof. dr. Pierre Koning – Hoogleraar Arbeidsmarkt en sociale zekerheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Pierre’s expertise is vooral gelegen op het gebied van re-integratie en arbeidsongeschiktheid, waar hij empirisch onderzoek naar verricht. Hij promoveerde op een proefschrift over zoekmodellen voor de arbeidsmarkt. Tot december 2015 was Pierre werkzaam als Chief Science Officer bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hij is ook verbonden aan IZA en Tinbergen Instituut. Zijn leerstoel wordt deels gesponsord door Instituut Gak.

Prof. dr. Marike Knoef – Decaan bij de Tilburg School of Economics and Management van Tilburg University. Marike heeft diverse onderzoeken verricht op het gebied van re-integratie, arbeid, de financiën van huishoudens, sociale zekerheid en gezondheid. Ze werkt samen met verschillende disciplines en is sinds 2020 kroonlid bij de Sociaal-Economische Raad.

Publicaties

Artikel Tijdschrift voor Schuldsanering: Ervaren impact van kwijtschelding en afboeking van bijstandsschulden Link

Eindrapport: Het ontstaan, kwijtschelden en afboeken van bijstandsschulden bij de gemeente Rotterdam. Link

Deelrapport I: Rotterdammers met openstaande bijstandsschulden. Link

Deelrapport II: Effecten van afboeking en kwijtschelding van bijstandsschulden: Tussenrapportage. Link

Kwalitatieve studie: Effecten van afboeking en kwijtschelding van bijstandsschulden: Kwalitatieve studie (uitgevoerd door de Hogeschool Utrecht). Link

Wetenschappelijk paper: Debt relief for the financially vulnerable: Impact on employment, welfare receipt, and mental health. Link

Artikel Economische Statistische Berichten: Afboeking bijstandsschuld nauwelijks effect op werk en mentale gezondheid. Link

Financiering

Dit onderzoek is mede gefinancierd door de gemeente Rotterdam en door Instituut Gak.