Gerechtelijke dwalingen, zaken waarbij burgers onterecht zijn veroordeeld voor misdrijven die nooit zijn begingen, hebben ernstige gevolgen voor de onschuldige veroordeelden en hun families, schokken de samenleving en kunnen een grote impact hebben op het vertrouwen in de rechtstaat. 

Ook in Europa zitten onschuldige burgers soms jarenlang ten onrechte vast. Een recent voorbeeld van een Nederlandse zaak waar het misging is de Rosmalense Flatdood, waarbij de verdachte ruim veertien jaar onterecht vastzat.

Doelstelling

Met de EUREX-database hebben onderzoekers een eerste, omvangrijke aanzet gedaan om Europese gerechtelijke dwalingen in kaart te brengen. Met als doel op systematische wijze te laten zien wat de oorzaken zijn dat mensen ten onrechte worden veroordeeld.

Database

In de database zijn inmiddels al 115 individuen opgenomen. De database is doorzoekbaar op persoon en bevat in sommige gevallen al informatie over de betreffende zaak, zoals om wat voor misdrijf het ging, de duur van hechtenis, en het verloop van de procedure. Ook vind je er een uitleg over wat de basis was van de foute veroordeling; doorgaans gaat het dan om een valse bekentenis, een verkeerde ooggetuigenverklaring of de (her)beoordeling van forensisch bewijs. In de loop der tijd hopen de onderzoekers de database verder te laden met informatie.

Aanpak

EUREX is opgericht door rechtspsychologen uit Nederland, Duitsland en Zwitserland: universitair docent Linda Geven van de Universiteit Leiden, universitair docent Jenny Schell-Leugers van Maastricht University en Teresa Schneider.

Bij dit multicenter onderzoek zijn vier universiteiten betrokken: de Universiteit Leiden, Maastricht University, Lucerne University of Applied Sciences en Phillips-Universität Marburg.

Contact

Wilt u meer weten over de lancering van de database of heeft u andere vragen over EUREX? Mail nieuws@leidenuniv.nl of info@registryofexonerations.eu.

Een donatie geven

De onderzoekers willen nog meer gerechtelijke dwalingen in kaart brengen en bij zaken die al zijn opgenomen in de database nog meer achtergrondinformatie te geven. Zij hopen met de uitbreiding van de database onterechte veroordelingen blijvend onder de aandacht brengen.

Zij hebben daarvoor in ieder geval €15.000 nodig. Mensen die het project een warm hart toe dragen, kunnen via deze crowdfunding-pagina van de Universiteit Leiden een donatie doen. Geven, Schell-Leugers en Schneider: ‘Iedere ten onrechte veroordeelde persoon is er één te veel. Met de financiële steun kunnen we blijven werken om het bewustzijn over de oorzaken en gevolgen van gerechtelijke dwalingen te vergroten. We hopen dat dit uiteindelijk kan helpen om onterechte veroordelingen in de toekomst te voorkomen.’

• criminologie
• rechtspsychologie