Proefschrift
Promise, Pretence and Pragmatism: Governance and Taxation in Colonial Indonesia, 1870-1940
Op 2 juni 2021 verdedigde Maarten Manse zijn proefschrift 'Promise, Pretence and Pragmatism: Governance and Taxation in Colonial Indonesia, 1870-1940'. Het promotieonderzoek is begeleid door promotor prof.dr.ir. R. Arendsen.
- Auteur
- Maarten Manse
- Datum
- 02 juni 2021
- Links
- Leids Repositorium
Belastingen vormden de kern van koloniale bestuursoefeningen, staatsopbouw en de betrekkingen tussen de staat en de samenleving. Deze dissertatie analyseert belastingen in koloniaal Indonesië tussen 1870 en 1940.
In een tijd van voortdurende expansie en hervorming, stelden koloniale staatslieden zich een volwaardige belastingstaat voor van gelijkwaardige en rechtvaardige vormen van belastingbetaling in overeenstemming met eerlijke wetten, een transparante administratie en welwillend bestuur. Ze zagen belastingheffing als een belangrijk instrument in het project om een modern rijk op te bouwen, zijn onderdanen te 'disciplineren en te verbeteren' en de staat te verenigen en te hervormen. Ondanks ingewikkelde wetgevingsprocessen, slimme strategieën voor het verzamelen en registreren van gegevens en een geavanceerde bureaucratische machinerie, was de koloniale staat in Indonesië er echter maar beperkt in geslaagd zijn ambities te realiseren. In de praktijk werd de belastingheffing gecontroleerd door lokale elites en gedreven door processen van onderhandeling, bemiddeling en ondermijning van het staatsapparaat. In plaats van de kolonie een westers belastingmodel op te leggen, werd het resulterende systeem een amalgaam van Nederlandse en lokale belangen, terwijl de staat zelf steeds meer vermengd raakte met de lokale structuren en praktijken die hij moest veranderen en vervangen. In plaats van een kracht van extractie en hervorming, bood belastingheffing een arena voor het betwisten van de koloniale staat.
Op basis van uitgebreid archiefonderzoek en het doorkruisen van de Indonesische archipel van Atjeh tot de Molukken, onthult dit proefschrift de diverse administratieve realiteiten van koloniaal Indonesië zoals gecreëerd door koloniale functionarissen , tussenpersonen en onderwerpen. Door zich te concentreren op belastingen, laat het zien hoe koloniaal bestuur als hybride en kneedbaar werd ervaren, en droeg het daarmee bij aan bredere academische debatten over koloniaal staatsmanschap, fiscaal beleid en de gevolgen van koloniaal bestuur.