Boek

De dichter als idool

Op 29 april 2016 werd in Leiden De dichter als idool. Literaire roem in de negentiende eeuw van Rick Honings gepresenteerd.

Auteur: Rick Honings
Datum: 29 april 2016
Links: Onderzoeksproject: De dichter als popster

Dichters als popsterren

Het eerste exemplaar werd aangeboden aan Aad Meinderts, directeur van het Letterkundig Museum. Het door Bert Bakker uitgegeven boek telt ruim vijfhonderd bladzijden en is voortgekomen uit het Veni-project The Poet as Pop Star. Literary Celebrity in the Netherlands 1780-1900. Het boek gaat uit van de stelling dat het fenomeen ‘roem’ in de negentiende eeuw een nieuwe impuls kreeg. Dankzij de Romantiek rijpte het idee dat de ware kunstenaar, verheven boven ‘gewone’ mensen, zich in maatschappelijk-cultureel opzicht diende te onderscheiden, met een bijzondere levensstijl en een excentriek imago. Dichters werden toen ook bejegend als unieke figuren. Goethe in Duitsland en Byron in Engeland groeiden bijvoorbeeld uit tot celebrities, met een schare fans.

Ook in Nederland ontstond in die tijd een fascinatie voor beroemde auteurs. Hun bewonderaars gingen op jacht naar handtekeningen, verzochten om een haarlok, stuurden fanmail, imiteerden de stijl van hun idool of ondernamen een bedevaart om hem te ontmoeten. De dichter als idool analyseert de imago’s van zeven beroemde Nederlandse auteurs (zoals Willem Bilderdijk, Hendrik Tollens, Nicolaas Beets, Piet Paaltjens en Multatuli), en laat ook zien hoe de literaire fan zich in diezelfde tijd manifesteerde. Het boek biedt daarmee een eerste overzicht van de Nederlandse geschiedenis van literaire roem in de negentiende eeuw.

In de media

In de media krijgt het boek veel aandacht. Zo verschenen er interviews met de auteur, onder andere in Trouw en in De Limburger, was hij te gast in verschillende radioprogramma’s (zoals Met het oog op morgen en Science Radio), werd het boek besproken in de Tros Nieuwsshow (‘Rick Honings heeft een prachtig boek geschreven,’ aldus Onno Blom) en verschenen er in de nationale dagbladpers positieve recensies over het boek. Atte Jongstra, die zich onder meer lovend uitliet over de ‘uitstekende inleiding’ van het boek, merkte in NRC Handelsblad op: ‘Het [boek] is rijk aan details, mooie, soms grappige anekdotes en het geeft een fraai beeld van het literaire leven in de 19de eeuw’. Arie Storm had in Het Parool vier sterren over voor Honings’ ‘onderhoudende studie’: ‘Honings bespreekt het ontstaan van de literaire roem in de negentiende eeuw en alles wat daarmee samenhangt. Aan bod komen Bilderdijk, Da Costa, Borger, Tollens, Beets, Piet Paaltjens en Multatuli. Op die manier laat dit boek zich ook lezen als een kleine literatuurgeschiedenis van de negentiende eeuw.’

Bo van Houwelingen noemde De dichter als idool in de Volkskrant (vier sterren!) ‘even indrukwekkend als vermakelijk’: ‘Een bijzonder naslagwerk dat ons niet alleen kennis laat maken met het werk van deze dichters, maar ook met hun fascinerende persoonlijkheden en de manier waarop ze met hun roem omgingen.’ In de Boekenkrant luidde het slotoordeel dat De dichter als idool veel nieuwe informatie bevat: ‘Het boek is daarom een aanrader voor iedereen die zijn kennis van de literatuur van de negentiende eeuw wil verfijnen.’ Op 28 juli zal hij te gast zijn in het radioprogramma Opium met Mieke van der Weij op Radio 4.

Rick Honings, De dichter als idool. Literaire roem in de negentiende eeuw. Amsterdam: Bert Bakker, 2016. ISBN 9789035144316. Prijs: € 49,95.