Studenten zijn herkenbare rolmodellen voor onze leerlingen
Voor leerlingen zijn ze een vertrouwd aanspreekpunt, voor docenten een welkome ondersteuning. Op het VAVO Rijnmond College werkten afgelopen schooljaar voor het eerst studenten van PAL Leiden als onderwijsassistent. Docent economie Abdel Bouzidi en studenten Joëlle van der Wal en Marianne van Rheenen vertellen over hun ervaringen.
Joëlle van der Wal (25), masterstudent orthopedagogiek, had nog nooit met pubers gewerkt toen ze dit jaar begon op het Rotterdamse VAVO Rijnmond College. “Dat was wel even wennen,” vertelt ze lachend. “Binnen mijn studie was ik altijd meer gericht op kinderen in de basisschoolleeftijd. Ik had überhaupt nog niet eerder op een school gewerkt en was, om eerlijk te zijn, wel een beetje onzeker of ik het wel zou kunnen.”
Of het meeviel? Natuurlijk. “Het was heel leuk – en waardevol. Inmiddels ben ik in de jeugdhulp gaan werken, bij een woongroep waar jongeren wonen die zo’n beetje dezelfde leeftijd hebben als leerlingen op het vavo. Dat was ik echt minder snel gaan doen zonder mijn ervaring als PAL.”
‘Er zijn veel jongeren die wel wat extra hulp en steun kunnen gebruiken’
Joëlle werkte als onderwijsassistent samen met Marianne van Rheenen (29), masterstudent culturele antropologie en ontwikkelingssociologie. Voor Marianne vormde de bijbaan een uitgelezen kans om kennis te maken met het onderwijs. Ze kon het werken op een middelbare school ervaren, zonder gelijk te moeten beginnen aan een lerarenopleiding. “Ik vond het een fijne, verdiepende ervaring en ga zoeken naar een weg in het onderwijs die bij mij past,” vertelt ze. “Er zijn veel jongeren die wel wat extra hulp en steun kunnen gebruiken, terwijl op steeds meer scholen handen te kort komen. Ik vind het belangrijk dat die jongeren geholpen kunnen worden.”
De twee studenten hielpen het afgelopen schooljaar op het VAVO Rijnmond College bij het profielwerkstukproject voor havoleerlingen met een Economie en Maatschappij-profiel. Binnen dit project, opgezet in samenwerking met de hbo-opleidingen Sociaal Juridische Dienstverlening en Sociaal Financiële Dienstverlening van Hogeschool Inholland, onderzochten leerlingen in groepjes de vraag: Waarom lukt het mensen niet om financieel rond te komen? Leerlingen kregen college van hbo-docenten, gingen als schuldhulpverleners casussen te lijf en verwerkten alles in een presentatie en een eindverslag.
“Alles kwam samen op vier intensieve projectdagen. En dan is het fijn om wat hulp te krijgen en om te zien dat alle leerlingen de aandacht krijgen die ze verdienen,” vertelt Abdel Bouzidi, economiedocent op het VAVO Rijnmond College en coördinator van het project. Hij noemt de bijdrage van Joëlle en Marianne enorm waardevol. “Niet alleen doordat ze voor mij als docent natuurlijk werkdruk wegnamen. Wat hen bijzonder maakte, was dat ze vanuit hun eigen interesse en studieachtergrond echt iets wilden en konden bijdragen.”
‘Het relatief kleine leeftijdsverschil helpt’
Als vliegende kiep en brug naar de docenten ondersteunden Joëlle en Marianne de verschillende groepjes op de vier projectdagen. Ze stelden vragen die aanzetten tot nadenken, hielpen leerlingen met persoonlijke leerbehoeften en ondersteunden groepjes die ergens vastliepen.
Een belangrijk onderdeel van het profielwerkstukproject bestond uit het ontwikkelen van hbo-vaardigheden, zoals samenwerken, plannen en reflecteren – vaardigheden die de gemiddelde middelbare scholier nog behoorlijk pittig vindt. Want hoe pak je bijvoorbeeld zo’n reflectieverslag nu precies aan? Waarom moet ik reflecteren? Sterker nog, wat is het eigenlijk precies? En waarom moet het nu, het kan toch ook aan het eind nog?
“We hebben ze vanuit onze ervaring gelukkig kunnen stimuleren om de reflectie niet tot het einde te bewaren, maar om na elke bijeenkomst het een en ander op papier te zetten,” vertelt Joëlle. “Hè, van: doe dat nou nu, want dat scheelt aan het eind zo veel werk. Dat inzicht vonden ze echt handig.”
Marianne vult aan: “We konden ze ook goed helpen door de reflectieopdracht bijvoorbeeld te vertalen naar herkenbare vragen. Het relatief kleine leeftijdsverschil hielp daarbij. Je kunt makkelijk contact leggen en het is goed te begrijpen waar ze vandaan komen, hoe ze denken en waar eventuele weerstand vandaan komt. Het is vooral belangrijk om nieuwsgierig en sensitief zijn, om verder te kijken en niet meteen het labeltje te plakken: hij doet niets, dus hij wil niet.”
‘Joëlle en Marianne brachten het beste van twee werelden samen’
Voor studenten biedt het werk als onderwijsassistent een mooie, verdiepende ervaring in een sector waar hulp erg welkom is. Voor het onderwijs vormen de vele PAL-projecten, die door het hele land actief zijn, een waardevol initiatief. En ook voor het VAVO Rijnmond College smaakt de samenwerking naar meer.
Abdel Bouzidi vat het succes treffend samen: “Joëlle en Marianne brachten het beste van twee werelden samen: ze hebben actuele academische kennis, maar ook een directe aansluiting bij de doelgroep. Doordat ze zelf nog midden in hun studie zitten, voelen ze goed aan wat werkt bij deze leerlingen. En omdat ze affiniteit hebben met de inhoud, kunnen ze de leerstof op een natuurlijke manier verbinden aan maatschappelijke thema’s. Dat maakt hun begeleiding niet alleen inhoudelijk sterk, maar ook menselijk en inspirerend. Voor onze leerlingen zijn ze herkenbare rolmodellen die laten zien dat je met motivatie en reflectie echt verder kunt komen.”
Persoonlijk assistent van de leraar (PAL)
Onder de naam PAL Leiden werkt de Universiteit Leiden samen met scholen om leerachterstanden weg te werken en werkdruk in het onderwijs te verlagen. Alle studenten van de Universiteit Leiden kunnen zich aanmelden en krijgen zo de mogelijkheid om het onderwijs als werkveld te verkennen. Ze worden getraind door het ICLON (Lerarenopleiding en Wetenschapsknooppunt Leiden) en vervolgens als onderwijsassistent gematcht aan een school in het primair of voortgezet onderwijs.
Persoonlijk assistent van de leraar (PAL)