Deze studenten laten zien hoe het Groene Hart een stuk groener kan
Kunnen we beter bouwmaterialen en rijst telen in plaats van koeiengras? Van invasieve kreeften tot erfgoed en grondwaterstanden: tien afstudeerders onderzochten de toekomst van het Groene Hart, de achtertuin van de drie Zuid-Hollandse universiteiten waar ze studeren.
In het LDE Thesis Lab Groener Hart bogen tien studenten van de universiteiten van Delft, Rotterdam en Leiden zich met een ‘realistisch optimistische’ blik over de toekomst van het Groene Hart. De centrale vraag: hoe kan dit gebied uitgroeien tot een welvarende economische én ecologische biodiversiteitshotspot in de Randstad? Hun bevindingen zijn gebundeld in de toegankelijk geschreven whitepaper Groener hart – realistisch optimistisch richting 2100. Op 10 juli bieden de studenten het boekje aan bij de Provincie Utrecht, aan gedeputeerde Mirjam Sterk, tevens voorzitter van het Bestuurlijk Platform Groene Hart.
Eiwitten uit gras halen zonder koe
De studenten van vijf verschillende studierichtingen onderzochten innovaties, maatschappelijke ontwikkelingen en toekomstscenario’s. Zoals eiwitten uit gras halen zonder tussenkomst van een koe, of natte gewassen telen bij een hoge grondwaterstand en tegelijk zonnestroom opwekken met zonnepanelen op het land. ‘Bepaalde natte gewassen kunnen juist profiteren van hun schaduw’, schrijft Emilie van Rappard, student Global Business and Sustainability.
Het Groene Hart is bij uitstek een geschikt gebied voor onderzoek naar slimmere systemen. Door de rijke cultuurhistorie, het gevarieerde landschap, de agrarische sector die de wereldmarkt bedient en de ligging te midden van een metropool. Tegelijkertijd maken problemen als bodemdaling, biodiversiteitsverlies, verminderde zoetwaterbeschikbaarheid en veenoxidatie duidelijk dat verandering noodzakelijk is.
Drama in de sloot en bloeiende tapijten
Biologiestudent Thomas Celie nam het ‘drama in de sloot’ onder de loep: enorme methaanuitstoot door zuurstofgebrek. Mogelijk kan de waterplant krabbenscheer uitkomst bieden, als de invasieve rivierkreeft geen roet in het eten gooit. ‘Zorgen dat er minder meststoffen en pesticiden in de sloot komen, blijft nodig.’ Aidan Hiemstra vindt het groene hart juist veel te groen. De student Biodiversity & Sustainability is hoopvol, want na één jaar extensief beheer zag hij groene raaigrasvelden al veranderen in bloeiende tapijten.
Hier groeit jouw huis
De lage grondwaterstand zorgt voor enorme milieuproblemen, maar boeren kunnen met hun huidige werkwijze niet zonder. Het kan anders. Martijne Kannekens, student Industrial Ecology onderzoekt, jawel, rijstteelt in Nederland. ‘Rijst telen lijkt een gunstige manier om de CO2-uitstoot van veen te verminderen, zonder dat het veel methaan uitstoot.’ Studiegenoot Kim van Bruggen bekeek nog een andere invalshoek: ‘Sommige gewassen die goed gedijen op natte veengronden, zoals riet en lisdodde, zijn uitstekend geschikt als biobased bouwmateriaal.’ Daarmee kunnen we dus de landbouw verduurzamen én onze honger naar woningen verantwoord stillen met lokaal geteelde materialen.
Realistisch én hoopvol
‘Het maakt me blij om te zien hoe enthousiast de studenten het gebied zijn ingedoken en vrij nadenkend, met kennis uit de regio, naar oplossingen hebben gezocht’, zegt Joran Lammers, academisch coördinator van het Thesis Lab, en promovendus en docent bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden.‘Wetenschappelijke conclusies stemmen tegenwoordig vaak niet zo vrolijk. Juist daarom stimuleer ik studenten toch met een positieve houding naar de toekomst te kijken. Je kunt realistisch zijn over de wetenschap dat onze huidige manier van leven op termijn niet houdbaar is, én tegelijk optimistisch naar oplossingen zoeken.’