Leidenaren vinden tijdens Expeditie Stadsnatuur meer dan 2000 soorten
Biodiversiteit beeld: Minke Holleman
Leidenaren hebben samen 2265 soorten gevonden tijdens Expeditie Stadsnatuur. Ongeveer 1300 waarnemers deden mee aan de inventarisatie van de natuur in Leiden. ’Het was een groot succes’, zegt wetenschappelijk coördinator Frederic Lens.
Dat de expeditie zou slagen, lag zeker niet vast. Lens: ‘Ik had niet verwacht de ambitieuze doelstelling van 2025 gespotte soorten te halen in slechts vijf weken.’ Deelnemers konden de dieren, planten en schimmels vastleggen met ObsIdentify, een smartphone-app die automatisch soorten kan herkennen op foto’s. ‘Maar veel soorten lijken op elkaar, of hebben soortspecifieke kenmerken die inwendig zitten en met een camera niet vast te leggen zijn.’ Waarnemingen telden dan ook alleen mee als de app met meer dan 90 procent zekerheid de soort kon bepalen of als experts die soortnamen konden valideren. ‘Dat het zo’n succes is, komt doordat zoveel mensen wilden meedoen. Daar zijn we erg dankbaar voor.’
Zeldzame soorten
1305 deelnemers deden 22.148 waarnemingen van in totaal 2.265 soorten. Daarbij zaten 25 zeer zeldzame soorten, zoals de vroedmeesterpad, de schaarse muggenwants, het recht granietmos, de kleine broeikasspin en een bleke orchidee die ‘vogelnestje’ heet. 155 van de soorten waren nog nooit eerder in Leiden waargenomen via de app. Alle details over de telling zijn terug te vinden op Waarneming.nl.
-
Bron: Laurent Lebois - Flickr -
Waarnemer: Aglaia Bouma -
Waarnemer: Corrie
Langetermijnmonitoring
De expeditie was een succes, maar wat gaat er met alle gegevens gebeuren? Dit jaar is de start van een reeks van waarnemingen. ‘Als we dit een aantal jaren herhalen, kunnen we zien hoe de biodiversiteit doorheen de tijd verandert, en welke gebieden in Leiden wat extra aandacht verdienen, zoals de versteende binnenstad.’ Die tijdslijn is ook interessant voor de Gemeente Leiden. ‘Zo kunnen we de gemeente helpen om structurele maatregelen te treffen die de biodiversiteit in de stad stimuleren.’ Ook kan de data de gemeente helpen bepalen hoe vaak en wanneer er gemaaid moet worden, en zo bijdragen aan het maaibeleid.
Volgende editie
Lens en zijn mede-initiatiefnemers zijn dan ook alweer bezig met de editie van 2026. ‘Volgend jaar lijkt het ons superleuk om uit te breiden naar omringende gemeenten. De gegevens kunnen dan helpen bij het aanleggen van “groene corridors” om de diversiteit van buiten de stad makkelijker naar binnen te loodsen. Maar we moeten binnen het Leiden Biodiversity Network nog verder brainstormen over de beste strategie hiervoor.’ De initiatiefnemers willen ook bijdragen aan de totstandkoming van de ‘tweede groene ring’ die in 2035-40 zal gerealiseerd worden. Dit is een gordel van oevers, parken, volkstuinen, natuur- en recreatiegebieden die aaneengesloten worden aan de buitengrenzen van Leiden, in navolging van de ‘eerste groene ring’, het Singelpark.
Burgerwetenschap
Naast het bouwen van een dataset, zorgt het project er ook voor dat inwoners van Leiden meer in contact komen met biodiversiteit. ‘Door de waarnemingen te doen, krijgen mensen meer inzicht in wat biodiversiteit inhoudt.’ Deze vorm van burgerwetenschap helpt om mensen meer te betrekken bij onderzoek naar natuur. ‘Dat is voor ons erg waardevol.’
Uit een evaluatie onder de deelnemers bleek ook dat het leren over lokale biodiversiteit en het in kaart brengen van de natuur de belangrijkste motivaties waren om mee te doen. En alvast een goed teken voor volgend jaar: 94 procent vond het leuk om deel te nemen en 96 procent doet volgend jaar weer mee.
Over dit project
Expeditie Stadsnatuur Leiden is een initiatief van Leiden Biodiversity Network in samenwerking met Universiteit Leiden, Naturalis Biodiversity Center, Hogeschool Leiden, Leiden Kennisstad, MBO Rijnland en de Gemeente Leiden. Voor algemene informatie over dit project kan je terecht bij Frederic Lens, voor vragen met betrekking tot de stadsexpedities kan je terecht bij Jordy Janssen (Citizen Science Lab).