Hartinfarcten voorkomen door hart- en vaatziekten eerder op te sporen
In Nederland lijden 1,55 miljoen mensen aan hart- en vaatziekten. Toch komen acute hart- en herseninfarcten nog vaak onverwachts. Dat is omdat veel mensen niet weten dat ze er risico op lopen. Immunologische onderzoeker Amanda Foks en collega’s Bram Slütter en Ilze Bot doen onderzoek naar een goede manier om deze ziekten vroeg te herkennen en beter te behandelen.
Slagaderverkalking is de onderliggende oorzaak van de meeste hart- en vaatziekten. Door ophoping van cholesterol en ontstekingscellen vernauwen slagaderen wat leidt tot slagaderverkalking. Dit proces, waarbij de verkalking soms jarenlang verdikt, kan problemen geven met de doorbloeding van organen en weefsels.
‘Jaarlijks overlijden er veel mensen aan acute vormen van hart- en vaatziekten, zoals een hartaanval, legt Foks uit. ‘Dit gebeurt vaak plotseling, waardoor behandelingen te laat komen. En zelfs als een patiënt na een hartaanval of beroerte snel in het ziekenhuis is voor een behandeling, is er meestal wel blijvende schade.’ Het is dus van groot belang om hart- en vaatziekten op tijd te herkennen. ‘We moeten mensen kunnen screenen om te kijken of ze hier risico op lopen.’
'Een hartaanval komt vaak plotseling, waardoor behandelingen te laat komen.'
B-cellen als indicator voor een hartinfarct
Momenteel zijn er nog geen goede graadmeters om de kans op slagaderverkalking te kunnen voorspellen. Foks en collega’s Slütter en Bot hopen daar verandering in te brengen met het project B-specific. ‘We gaan een specifieke cel van ons afweersysteem onderzoeken, genaamd de B-cel. Deze cel is betrokken bij de afweer tegen ziektekiemen door antistoffen aan te maken. Wanneer een B-cel afwijkend is, kan die antistoffen aanmaken die werken tegen de lichaamseigen stoffen, waardoor mensen ziek kunnen worden.’
Het onderzoek van het Leidse team toont aan dat deze afwijkende B-celvarianten kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van slagaderverkalking. ‘Eerst gaan we onderzoeken hoe deze afwijkende B-cel en de antistoffen die deze cel aanmaakt te werk gaan bij de ontwikkeling van slagaderverkalking. Daarna onderzoeken we of die B-cellen kunnen dienen als een indicator voor het krijgen van een hersen- of hartinfarct. Vervolgens gaan we kijken of we deze afwijkende B-cel dan ook kunnen vernietigen om slagaderverkalking te behandelen.’
Samen met een onderzoeksbeurs aan de slag
Het team kreeg voor het onderzoek een beurs van 4 miljoen van het EIC Pathfinder Challenge programma. ‘Daarmee kunnen we de komende vier jaar in verschillende landen aan dit onderzoek werken. Samen met collega’s uit Rotterdam, Zweden, België, Duitsland en Italië hopen we zowel een nieuwe graadmeter te vinden voor het opsporen van slagaderverkalking alsook een werkzame therapie.’ Universiteit Leiden (Foks) coördineert het project.
Het Leidse team is erg blij met de beurs. ‘Zo’n grote beurs krijgen is echt heel bijzonder als team. We hebben het dan ook samen gevierd met taart, bloemen en een drankje!’