Jean Monnet Leerstoel voor Moritz Jesse: Immigratie, Integratie en Non-Discriminatie in Europa
Dr. Moritz Jesse, Europa Instituut van de Leidse rechtenfaculteit, heeft een Jean Monnet-leerstoel gekregen. Vanaf november 2023 zal Moritz cursussen op bachelor- en masterniveau geven als onderdeel van zijn project ‘Migration, Integration, Non-Discrimination in the EU’ [MIND-EU]. Vanaf volgend jaar zal Jesses Jean Monnet-leerstoel ook een lezingenreeks over immigratie en integratie organiseren niet alleen voor een academisch publiek.
Immigratie en integratie van immigranten vormt dagelijks een onderwerp van het maatschappelijke debat. Gevoed door actuele gebeurtenissen zal de immigratiedruk op de EU en haar lidstaten hoog blijven. De demografische krimp is tegelijkertijd verantwoordelijk voor een voortdurende behoefte aan (arbeids)migranten binnen de EU. Kortom, het debat over immigratie en integratie zal in de nabije toekomst niet ophouden. In deze debatten wordt het maatschappelijke proces van integratie vaak verkeerd begrepen en gepresenteerd als een reeks beheersbare, afdwingbare maatregelen waarbinnen een brengschuld rust op immigrant om zich aan te passen en te integreren. Een dergelijke eenzijdige en ronduit naïeve manier om integratie van immigranten in de samenleving te omschrijven, vooral wanneer een dergelijke aanpak wordt omgezet in beleid en regelgeving, is contraproductief en zal falen. De inclusie van immigranten is in feite een proces met vele facetten, waarbij de nieuwkomer en de ontvangende samenleving gedurende een lange periode ‘eens worden’. In deze relatie beïnvloeden het geheel uit beleid en regelgeving, welk het dagelijkse leven van immigranten bepalen, het integratiepotentieel dat zowel een migrant als de ontvangende samenleving ervaart. Beleid en regelgeving moeten consistent én coherent zijn om inclusie te bereiken. Dit is vaak niet het geval, met alle gevolgen ervan.
De MIND-EU leerstoel zal zich op deze kloof tussen de realiteit van inclusie als een maatschappelijk proces, en de pogingen om integratie in regelgeving en officieel integratiebeleid ‘te persen’. De leerstoel zal toekomstige advocaten, beleidsmakers en bestuurders leren hoe de wet, het beleid en de rechtsbedeling een betekenisvol en duurzaam integratiebeleid kunnen creëren en een bijdrage kunnen leveren dat (1) zowel immigranten als ontvangende maatschappijen ten goede komt, en (2) dat ook andere beleidsdoelen, zoals veiligheid, sociale cohesie, welzijn of zelfs controle van immigratie in het algemeen, niet verwaarloost of ondermijnt.
Cursussen op bachelor- en masterniveau laten studenten kennismaken met het samenspel van immigratiewetgeving, beleid en regels ter bestrijding van discriminatie, en (verplichte) programma's die specifiek zijn ontworpen om de integratie van immigranten te garanderen. De cursussen die worden gegeven aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid te Leiden staan (gedeeltelijk) open voor studenten van andere faculteiten en kijken naar het recht in zijn maatschappelijke en politieke context. De cursussen worden ingebed in het bachelor- en mastercurriculum van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Ze zullen ook worden aangeboden als onderdeel van de nieuwe LL.M. track ‘Governance of Migration and Diversity’ [GMD], die deel uitmaakt van het overkoepelende multidisciplinaire GMD-project van de universiteiten Leiden, Delft en Erasmus (Rotterdam).