Urgenda-zaak over klimaatverandering vormt een inspiratie voor andere Europeanen
Verschillende zaken zijn inmiddels aangespannen die geïnspireerd zijn door de Urgenda-zaak. Portugezen over de enorme bosbranden, Zwitserse vrouwen van enigszins respectabele leeftijd (de KlimaSeniorrinnen) die last ondervinden van hitte, een burgemeester van een Franse stad die aan zee ligt vreest voor een stijgende zeespiegel. Allemaal zaken waarin hun eigen land wordt aangeklaagd en waarover het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een uitpraak mag doen.
Is het een mensenrechtenschending als een land te weinig doet om klimaatverandering te stoppen? Die vraag ligt op tafel bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
Nederland had in 2019 de wereldprimeur met de Urgenda-klimaatzaak. "Ze hebben gekeken naar Nederland en hebben gezien dat de Hoge Raad toen een Europees verdrag heeft gebruikt om tot de uitspraak te komen", zegt Barkhuysen, hoogleraar staats- en betuursrecht in Leiden, hierover in EenVandaag over de klimaatzaken die nu dienen in Straatsburg.
Maar of het succes van Urgenda automatisch betekent dat het Europese Hof meegaat met de eisers uit Frankrijk, Zwitserland en Portugal? Dat is niet zomaar gezegd, denkt Barkhuysen: "Het gaat om het causale verband: is de link duidelijk tussen de CO2-uitstoot en hetgeen waarover geklaagd wordt. In dit geval de bosbranden, de zeespiegelstijging en de gezondheidsaantasting van senioren."
Dat verband was volgens hem ook al een discussiepunt in de Urgenda-zaak. "Sommigen zeiden toen al dat die link niet te maken was. Maar de Nederlandse Hoge Raad dacht daar anders over. De vraag is hoe Straatsburg er tegenover staat."