Waarom je negatieve data toch moet publiceren
Als bachelorstudent Bio-Farmaceutische Wetenschappen schreef ze het onderzoeksvoorstel dat ze in haar master mocht uitvoeren. Femke Vlaswinkel studeerde vervolgens cum laude af. Haar onderzoek werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Scientific Reports, ze won een prijs van de Nederlanse Pharmacie-vereniging (KNMP) én ze mocht er een artikel over schrijven voor het Pharmaceutisch weekblad. Maar helemaal tevreden was ze niet: de hypothese die ze bedacht had, bleek niet te kloppen. Samen met haar begeleider Ilze Bot legt Femke uit hoe dat voelt en waarom de uitkomsten toch gepubliceerd zijn.
Wat voor onderzoek heb je gedaan?
‘Ik heb onderzoek gedaan naar slagaderverkalking. Daarbij heb ik gekeken via welke route bepaalde immuuncellen in een slagaderverkalking terechtkomen.’
Ilze Bot staat als associate professor aan het hoofd van één van de onderzoekslijnen binnen de afdeling Biotherapeutics van het LACDR en heeft Femke samen met promovendus Marie Depuydt bij dit onderzoek begeleid. ‘Onze groep ontwikkelt therapieën tegen slagaderverkalking. Bij slagaderverkalking hopen zich vetten en ontstekingscellen op in de vaatwand, die zorgen voor vernauwing van de slagader. Femke heeft geprobeerd een klein deel van dat proces te ontrafelen.’
Komt het vaker voor dat een bachelorstudent haar eigen onderzoeksvoorstel schrijft en dat dan ook uitvoert?
Ilze: ‘Dat komt niet vaak voor. Het is echt bijzonder dat Femke al zo’n kant en klaar voorstel heeft bedacht tijdens haar bachelor. We vonden het meteen een mooi onderzoek dat goed aansloot bij onze onderzoekslijn.’
Hoe kwam je op het idee voor dit onderzoek?
Femke: ‘Voor mijn bachelor-eindproject heb ik gekeken waarom dit type immuuncel in een aderverkalking terechtkomt. Ik heb veel literatuuronderzoek gedaan en toen een onderzoekje opgesteld.‘
En toen bleek het niet zo te zijn. Baal je dan?
Femke: ‘Ja, ik baalde wel. Het was al na vijf of zes maanden duidelijk en toen moest ik nog heel veel data analyseren. Ik vond dat redelijk pittig, want de kans was heel klein dat ik nog iets ging vinden wat wel de moeite waard was om te publiceren. Vervolgens moest ik ook nog een verslag schrijven over iets wat eigenlijk geen nut heeft.’
Hebben jullie dat besproken?
Ilze: ‘We hebben gezien dat de stof werkzaam was bij muizen. Alleen zorgt het niet voor het effect op de immuuncel die we wilden bekijken. De proef an sich is gelukt, alleen klopte de hypothese niet. Dat is jammer en dat bespreek je dan samen.’
Femke: ‘In de literatuur wordt niet zo vaak beschreven dat een hypothese niet klopt. Dus er waren ook geen voorbeelden voor me. Daardoor vond ik het schrijven van mijn scriptie wel een worsteling.’
Hoe kijk je er nu op terug?
Femke: ‘Het hoort bij onderzoek doen. Dat is iets wat ik ook geleerd heb in mijn master. Maar het voelde toen wel een beetje als falen, want je had niet hetgeen bereikt dat je voor ogen had. De goede beoordeling die ik daarna kreeg, nam dat gevoel niet volledig weg. Het is ook minder leuk, je kunt niet vertellen dat je iets ontdekt hebt.’
‘Je kunt niet vertellen dat je iets ontdekt hebt’
Ilze: ‘Dat falen, daar ben ik het niet mee eens. Je hebt het studie-technisch heel goed uitgevoerd én je onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd. Het is belangrijk om negatieve data te publiceren, vooral als het gaat om experimenten met dierproeven. Dan gaat niet iemand anders het onderzoek nog een keer doen.’
Interesse in het wetenschappelijk artikel over Femkes onderzoek? Lees het in Scientific Reports.