Data-analyse van kinderpornofora op het dark web om te strijden tegen misbruik
Veruit de meeste gebruikers van netwerken van seksueel kindermisbruik, oftewel kinderpornofora, op het dark web communiceren daar niet actief, maar downloaden wel illegaal materiaal. Ze plegen daarmee strafbare feiten. Toch blijven ze vaak buiten zicht van politie en justitie. Promovendus Madeleine van der Bruggen kreeg door data-analyse van de fora beter zicht op deze gebruikers.
Van der Bruggen, die voorheen werkte bij de politie, maar nu onderzoeker is bij de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, analyseerde de data van in totaal zes fora van seksueel kindermisbruik op het dark web. Die fora hadden opgeteld meer dan 600 duizend actieve gebruikers en de datasets waarmee de promovendus werkte, bevatten ongeveer 760 duizend posts.
Crawlen van het dark web
Om de datasets te verkrijgen werd samengewerkt met it-specialisten. Zo kon bijvoorbeeld data worden gecrawld (het gebruiken van zoekmachinesoftware om een website te indexeren) van het dark web. 'Ik heb gekeken naar hoe actief gebruikers waren, naar het aantal berichten dat werd verstuurd en bijvoorbeeld naar hoe lang mensen van de fora gebruikmaakten. Maar ik heb ook gekeken naar de inhoud van sommige berichten die verstuurd werden.'
'Als dit werk je niet meer raakt, dan ben je afgestompt en dat is niet goed'
Van der Bruggen erkent dat haar werk emotioneel belastend is. 'Je ziet soms dingen die je liever niet had gezien of gelezen. Als dit werk je niet meer raakt, dan ben je afgestompt en dat is niet goed. Het idee dat ik met mijn onderzoek bijdraag aan het voorkomen van seksueel kindermisbruik, weegt voor mij op tegen de mentale stress.'
Gevaar voor kinderen
Met de verzamelde informatie kon de onderzoeker zes daderprofielen opstellen, uiteenlopend van 'managers' tot 'escalators' en 'lurkers'. Die laatste groep is verreweg het grootst. Het gaat om mensen die weinig berichten posten, het forum pas betreden als het al langere tijd online is, maar die wel illegale content downloaden. 'Het zijn niet altijd de mensen die prioriteit krijgen in opsporingsonderzoek, maar ze kunnen evengoed een gevaar vormen voor kinderen in de echte wereld en daarom is het goed dat er ook naar deze groep gekeken wordt.'
Toegankelijkheid en preventie
De enorme aantallen gebruikers van fora van seksueel kindermisbruik zijn volgens Van der Bruggen 'helaas geen uitzondering meer'. Vanuit haar eerdere werk bij de politie heeft ze gezien hoe het gebruik van de fora enorm is toegenomen. 'Het dark web was in het begin voor een klein clubje technische mensen, maar door de jaren heen is het veel toegankelijker geworden voor een hele grote groep mensen.'
'We zien op de fora relatief veel jonge mensen voorbijkomen'
'You can’t arrest your way out of this', oftewel: het probleem van online seksueel misbruik van kinderen is niet op te lossen door arrestaties alleen. Het is een zin die Van der Bruggen steeds vaker hoort wanneer ze contact heeft met collega-onderzoekers en mensen uit het veld. Om kindermisbruik te voorkomen is meer preventie nodig, zegt ze. 'We zien op de fora relatief veel jonge mensen voorbijkomen. Mensen die in een negatieve spiraal zitten en op zoek zijn naar legale pornografie, maar een duistere afslag nemen. Ik denk dat je bij die groep nog goed kunt interveniëren.'
Blijvende samenwerking politie en wetenschap
Om het probleem aan te pakken is het volgens haar noodzakelijk dat de politie en wetenschappers met elkaar blijven samenwerken. De politie kan de onderzoeksdata gebruiken om richting te geven aan opsporingsonderzoek en wetenschappers kunnen aan de slag met de meest prangende onderzoeksvragen die de politie heeft. 'Meer kennis over mensen die zoeken naar afbeeldingen van seksueel kindermisbruik op het dark web draagt uiteindelijk bij aan betere bescherming van kinderen en daar draait het allemaal om.'
Tekst: Tim Senden