Hoe duurzaam wil de universiteit zijn in 2030?
De universiteit is de laatste jaren duurzamer geworden, maar er is nog meer winst te behalen. Vooral op het gebied van het onderwijs en onderzoek. Een werkgroep van medewerkers en studenten bereidt een nieuwe Duurzaamheidsvisie 2030 voor. Programmamanager Daphne van den Berg vertelt hoe dat tot stand komt en wat er beter kan.
Allereerst: waarom is er een nieuwe visie nodig? Van den Berg: ‘Het Milieubeleidsplan 2016 - 2020 loopt dit jaar af en er wordt gewerkt aan een nieuw plan voor de komende vijf jaar. Bij de evaluatie van het huidige plan bleek dat er behoefte is aan meer visie op de duurzaamheidsambities van de universiteit op de langere termijn, een ‘punt op de horizon’. Daarom besloot het college van bestuur dat er een Duurzaamheidsvisie 2030 moest komen en een werkgroep van studenten en medewerkers die mee kan denken hoe we duurzamer kunnen worden.’
Samenstelling werkgroep
De werkgroep Duurzaamheidsvisie bestaat uit achttien medewerkers en studenten uit verschillende faculteiten en instituten waaronder het Centrum voor Milieuwetenschappen. De groep ging in maart dit jaar van start, net voordat de coronacrisis uitbrak. Van den Berg: ‘Dat was even schakelen maar al snel hebben we vanuit huis het werk weer opgepakt.’
Halvering CO2-voetafdruk
In het Duurzaamheidsverslag 2019 is geïnventariseerd welke doelen al zijn gehaald. Hoe duurzaam is de universiteit nu? Van den Berg: ‘Er is al veel bereikt. Van de 37 doelstellingen uit het huidige Milieubeleidsplan zijn er 32 gerealiseerd. Zo is de CO2-voetafdruk van de universiteit inmiddels gehalveerd.’ Dat komt onder andere door een slimmere organisatie van transport, het overschakelen op elektrische auto’s, het terugdringen van het (rest)afval, de installatie van zonnepanelen en de afspraak dat bij relatief korte afstanden er bij voorkeur niet wordt gevlogen. Ook de bedrijfsrestaurants zijn duurzamer geworden, onder andere door het vegetarische aanbod te vergroten en minder vlees en veel meer biologische producten in te kopen.
Duurzamer onderwijs
De bedrijfsvoering opereert dus al milieubewuster en nu moet dat ook nog meer gaan gebeuren in het onderwijs en onderzoek. Dat kan door nieuwe vakken aan te bieden over thema’s gerelateerd aan duurzaamheid en deze verder te integreren in de bestaande vakken. Van den Berg: ‘De afgelopen jaren zijn er al nieuwe vakken en collegereeksen opgezet waarin duurzaamheid aandacht krijgt binnen verschillende faculteiten en dat is mooi. Deze initiatieven komen vaak van onderaf, het zou goed zijn als dit binnen elke faculteit en ieder instituut gestimuleerd wordt.'
Duurzamer onderzoek
Daarnaast moeten we, zo stelt ze, meer bekendheid geven aan studies naar duurzaamheid en onderzoekers bewegen om milieubewuster te werken. Als voorbeeld noemt Van den Berg het sluiten van het schuifraam van zuurkasten in de laboratoria. Het scheelt een hoop energie als bijvoorbeeld de zuurkasten na gebruik direct goed worden afgesloten. Een ander voorbeeld is het beter scheiden van afval. De instructies hiervoor staan op en bij de afvalbakken vermeld.
Inspiratie coronacrisis
De coronacrisis heeft voor nieuwe inspiratie gezorgd, verzekert ze. In één klap konden wetenschappers niet meer fysiek naar internationale congressen, maar online konden ze wél deelnemen. 'Ook na de coronacrisis zouden we goed moeten kijken welke reizen nu echt nodig zijn, want van een crisis kun je leren.' Het nieuwe college van bestuur, dat begin volgend jaar aantreedt, zal de concept duurzaamheidsvisie namens de werkgroep gebruiken om tot een definitieve visie te komen. Duurzamer worden zit ‘m in grote en kleine veranderingen die samen voor een sneeuwbaleffect kunnen zorgen, aldus Van den Berg. ‘Zo ontstond binnen het LUGO (Leiden University Green Office) laatst het idee om tijdschakelaars op de printers te zetten zodat deze ’s avonds automatisch uitgaan. Dit soort ideeën van studenten en medewerkers zijn altijd welkom.’
Heb je ook goede ideeën hoe we duurzamer kunnen worden? Mail je idee naar programmamanager duurzaamheid Daphne van den Berg.
Denk mee!