In memoriam professor dr. Stan Maes (1947-2018)
Met grote droefheid hebben wij kennis genomen van het overlijden op maandag 15 oktober jl. van emeritus-hoogleraar Gezondheidspsychologie Stan Maes.
Stan Maes werd in 1947 in Elsene (Brussel) geboren als oudste zoon van wat een groot gezin zou worden. Hij begon zijn carrière als wetenschappelijk medewerker aan het laboratorium voor experimentele en psychologische pedagogiek van de Rijksuniversiteit Gent. Na zijn promotie aldaar in de cognitieve psychologie, verdiepte hij zich in de psychologische problematiek van huisartspatiënten aan de Universiteit van Antwerpen. Hij behaalde zijn klinische registraties en verlegde zijn onderzoeksbelangstelling steeds meer naar psychologische consequenties van lichamelijke ziekte. In 1981 verhuisde hij naar Nederland om aan de universiteit van Tilburg te werken, en werd er in 1986 hoogleraar gezondheidspsychologie, de eerste hoogleraar in dit vakgebied buiten de Verenigde Staten. In hetzelfde jaar richtte hij met Marie Johnston de European Health Psychology Society (EHPS) op. Naast voorzitter van de EHPS, was hij voorzitter van andere internationale organisaties, waaronder de International Association of Applied Psychology en International Society of Health Psychology Research. Stan was ook oprichter en voorzitter van de landelijke onderzoeksschool Psychology and Health. Vanaf 1990 tot aan zijn emeritaat in 2013 was hij werkzaam aan de Universiteit Leiden, en daarbinnen gedurende vele jaren voorzitter van de sectie Klinische - en Gezondheidspsychologie. Daarnaast was hij van 2000 tot 2003 decaan van de Faculteit der Sociale Wetenschappen.
Stan was (co) auteur van meer dan 250 wetenschappelijke publicaties, op het terrein van de gezondheidsbevordering en de ontwikkeling en evaluatie van psychologische interventies voor chronisch zieken. Hij was promotor van tientallen promovendi, en gasthoogleraar aan meerdere buitenlandse universiteiten. Ook na zijn emeritaat was Stan zeer actief op wetenschappelijk gebied, onder meer als hoogleraar op de wisselleerstoel ‘Willy Calewaert’ aan de Faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel. Hij vond ook de tijd om boeken te schrijven over onderwerpen die hem aan het hart gingen met welluidende titels als “Niets is onmogelijk” (over levensdoelen van bekende mensen), “De voorhuid van Christus” (over de psychologie van list en bedrog) en “Van de verlichting tot religieus terrorisme”(over cross-culturele gedragsaspecten).
Velen hebben Stan gekend als gedreven man, met een sterke persoonlijkheid en een tomeloze energie. Hij was een snelle denker, en bezat een vrije geest. Een humoristische man die met zijn welbespraaktheid en eigenzinnigheid duidelijk aanwezig was in vele vergaderingen, besprekingen en gelegenheden, die hij als wetenschapper en bestuurder bijwoonde. Van zijn passie voor kunst, geschiedenis (en koken) kregen velen op deze universiteit gevraagd en ongevraagd van alles mee. Stan was een begenadigd spreker en inspirator.
In de afgelopen jaren ging zijn gezondheid achteruit, en werd zijn bewegingscirkel noodgedwongen kleiner. Afgelopen maandag is hij thuis zacht ingeslapen.