Peter Burger in het NRC: factcheckers en Russische trollen
We leven in een wereld waar echt nieuws steeds moeilijker te onderscheiden is van nepnieuws. Het NRC publiceerde deze week een serie artikelen (‘De week van het nepnieuws’) en sprak met Peter Burger, universitair docent Media Studies en nepnieuwsonderzoeker.
Tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen hielden Macedonische nepnieuwsmakers honderden sites bij die desinformatie verspreidden op het internet. Met het oog op de Europese verkiezingen van mei 2019, kreeg de Europese Commissie de opdracht om met een succesvolle aanpak tegen nepnieuws te komen.
De rol van factcheckers
Momenteel werkt de Commissie aan een Europees “onafhankelijk” netwerk van factcheckers: zij controleren feiten in teksten en oordelen of dit wel werkelijk feiten zijn, of dat deze zich slechts voordoen als feiten. Het idee is dat binnen dit netwerk de factcheckers onder andere gemeenschappelijke onderzoeksmethoden ontwikkelen, en kennis en ervaringen uitwisselen.
Ook Nieuwscheckers, het factcheck-initiatief van de masteropleiding Journalistiek en Nieuwe Media, is in gesprek met Brussel over mogelijke deelname aan het netwerk. Volgens Peter Burger zou het helpen als de Europese Commissie monitortechnieken levert waarmee gevolgd kan worden welke berichten vaak worden gedeeld, of een factcheck-hulpmiddel dat beelden verifieert. ‘Dat is een goed voorbeeld van de steun die wij ideaal vinden: gesubsidieerd met Europees geld, vrij beschikbaar voor iedere internetgebruiker en politiek volkomen neutraal.’
Nederlandse twitteraars en Russische trollen
Wie overigens denkt dat nepnieuws vooral een buitenlands fenomeen is, heeft het mis. Het NRC ontdekte dat Nederlandse twitteraars duizenden tweets deelden van Russische nepaccounts. De Russen achter deze nepaccounts twitterden desinformatie de wereld in door zich voor te doen als radicaal politiek rechts én links.
Het gros van de 36.000 berichten werden gedeeld door een kleine hechte groep twitteraars en trof vaak relatief weinig twitterende Nederlanders. ‘De groep die de Russen proberen op te hitsen houdt toch wel vast aan zijn radicale overtuigingen’, zegt Burger. ‘Daar hebben ze echt geen zetje bij nodig.’
Meer weten?
Bekijk de serie De week van het nepnieuws op NRC.nl.
Nieuwscheckers
Nieuwscheckers is een factcheck-initiatief van de opleiding Journalistiek en Nieuwe Media van de Universiteit Leiden. De coördinatie is in handen van Alexander Pleijter en Peter Burger.
Nieuwscheckers controleert het nieuws. Of dat nou staat afgedrukt in de krant, wordt uitgezonden op radio of televisie, of circuleert op sociale media. Het checken wordt gedaan door studenten (in het kader van studieopdrachten), door betaalde redacteuren of door de coördinatoren. Lees meer op Nieuwscheckers.nl.