The "Others" amongst "Us": Internationale VENI Conferentie in Leiden
Internationale experts van verschillende academische disciplines namen op vrijdag 8 en zaterdag 9 december 2017 te Leiden deel aan de internationale conferentie 'The "Others" amongst "Us": Thoughts on Western Societies, Otherness, and the Law'. De conferentie was het slotevenement van het gelijknamige onderzoeksproject en werd georganiseerd door dr. Moritz Jesse, universitair hoofddocent Europees recht aan het Europa Instituut te Leiden. Deze conferentie maakte deel uit van dr. Jesse’s VENI-onderzoek dat door het NWO (Nederlandse Wetenschappelijke Organisatie) werd gefinancierd.
In tijden van crisis worden sociale scheidingen bijzonder zichtbaar. Dat is met name het geval ten aanzien van minderheden, waaronder immigranten. De sprekers bespraken het recht dat betrekking heeft op die laatste en hoe dat recht zich verhoudt tot sociale scheidingslijnen. Het onderliggend idee was dat minderheden in het algemeen en immigranten in het bijzonder als 'anderen' in de samenleving worden beschouwd. Dit roept uiteraard vragen op over de constructie en het effect van ‘andersheid’ in 'onze' westerse samenlevingen. Uiteraard zijn er veel manieren geïntroduceerd om 'andersheid' in wetgeving en beleid tot uiting te laten komen. Voorbeelden zijn ontmoetingen van migranten met grenspolitie in de Middellandse Zee, opvang van asielzoekers in de EU, de nieuwe status van Unieburgers in het VK post-Brexit en de economisch kwetsbare migranten in de EU.
Tijdens de conferentie kwamen bepaalde thema’s, die het best als 'pijlers van het anders zijn' kunnen worden omschreven, steeds terug: (1) de formele gelijkheid van migranten en de mate waarin zij gebruik kunnen maken van hun rechten bij gebrek aan adequate ondersteuning; (2) de bureaucratische eisen die goede ideeën omzetten in praktisch nutteloos beleid; (3) de vervreemding van immigranten door maatregelen die onbedoeld het gevoel van discriminatie en stigmatisering vergroten, zoals contraproductieve integratie-eisen of voorwaarden voor gezinshereniging; en de (4) rechtvaardiging van 'othering' of differentiaties tussen immigranten en de ontvangende samenleving, op grond van financiële behoeften of (nationale) veiligheid.
De conferentie heeft aangetoond dat 'Othering' van immigranten of de differentiatie tussen gastgemeenschap en nieuwkomer, vaak het onbedoelde neveneffect is van het migratiebeleid.