Theo Brinkel benoemd op KVMO-leerstoel militair-maatschappelijke studies
Sinds 1 december 2016 versterkt Theo Brinkel als bijzonder hoogleraar het Instituut Politieke Wetenschap van de Universiteit Leiden. Hij onderzoekt de verhouding tussen krijgsmachten, politiek en samenleving in Europa. Ook verzorgt hij onderwijs voor bachelor- en masterstudenten.
Krijgsmacht en samenleving
De bijzondere leerstoel is een initiatief van de Koninklijke Vereniging van Marineofficieren (KVMO) en is bedoeld om inzicht te verwerven over de wisselwerking tussen samenleving en krijgsmacht en de Koninklijke Marine in het bijzonder. Wat betekenen de veranderende sociaal-maatschappelijke verhoudingen voor het beroep van de militair en voor het draagvlak voor en de inbedding van de krijgsmacht in de samenleving? Aldus de leeropdracht die de KVMO en het Instituut Politieke Wetenschap gezamenlijk hebben geformuleerd.
Theo Brinkel is universitair docent internationale veiligheidsstudies aan de Nederlandse Defensie Academie in Breda. Daar verzorgt hij bachelor- en masteronderwijs, voornamelijk voor aankomend officieren in de Nederlandse krijgsmacht. ‘Ik heb ook “burgers” in de klas, hoor. Maar die zijn in de minderheid. Dat is in Leiden natuurlijk anders.’
Veiligheidsvraagstukken en verdeelde samenlevingen
Brinkels wetenschappelijke werk laat een brede interesse zien. Hij publiceert regelmatig over de relatie tussen religie en veiligheidsvraagstukken. Zijn proefschrift, verdedigd in 2006 aan de Universiteit van Tilburg, ging over staatsvorming en pluralisme in Zuid-Afrika. ‘Sterk verdeelde samenlevingen hebben mij altijd geboeid. Ik ben ook gefascineerd, bijvoorbeeld, door Noord-Ierland, waar we hebben gezien hoe een conflict ontstond, escaleerde en uiteindelijk is bezworen. Of door Libanon, waar men ondanks alle onderlinge verschillen en hevige druk van buitenaf redelijk door één deur kan.’
Naast onderwijservaring en wetenschappelijke expertise, brengt Brinkel ook kennis in van het politieke bedrijf. ‘Ik ben begonnen bij het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. In die tijd speelde het vraagstuk van het wel of niet plaatsen van Amerikaanse kruisraketten op Nederlands grondgebied.’ Tussen 2003 en 2006 was Brinkel lid van de Tweede Kamer voor dezelfde partij. Zijn sterkste herinnering aan het kamerlidmaatschap is het ‘moeilijke besluit om 1.400 Nederlandse militairen naar Uruzgan (Afghanistan) te sturen. Ik sta daar nog steeds achter, al is er wel het nodige aan te merken op de manier waarop de missie is beëindigd, als gevolg van de val van het kabinet Balkenende IV. Dat verdient bepaald geen schoonheidsprijs.’ Ook als bijzonder hoogleraar zal Brinkel zich buigen over draagvlak voor de actieve inzet van militairen.
Thuiskomen
De Universiteit Leiden is voor Brinkel bekend terrein: ‘Ik heb hier gestudeerd. Geschiedenis. Dat was geweldig; de mooiste tijd van mijn leven. En ook tijdens mijn werkzame leven ben ik hier altijd graag teruggekomen, bijvoorbeeld om gastcolleges te geven. Deze nieuwe baan voelt een beetje als thuiskomen.’
Theo Brinkel is verguld met de KVMO-leerstoel, die hem gedurende een periode van vijf jaar gemiddeld één dag per week naar de Faculteit Sociale Wetenschappen zal brengen. ‘Ik zie ernaar uit om te sparren met de politicologiestudenten en met de promovendi. Van hun vragen en ideeën ga ik zeker veel leren.’ Brinkel verheugt zich ook op de samenwerking met zijn nieuwe collega’s. ‘Het is toch een andere gemeenschap, met nét een andere kijk op de zaken. Bij Krijgswetenschappen in Breda is er altijd een directe link met de beroepsgroep van militairen. Hier bij Politieke Wetenschap plaatst men vraagstukken in een breder academisch kader. Mooi dat ik mag proberen die twee benaderingen te combineren.’