Lezing | Studium Generale
Robert Oppenheimer: de kern van zijn leven en werk
- Datum
- woensdag 4 oktober 2023
- Tijd
- Locatie
-
Lipsius
Cleveringaplaats 1
2311 BD Leiden - Zaal
- 019 en online
Dr. Frans Kingma, experimenteel fysicus, stralingsdeskundige aan de Universiteit Utrecht en literator (o.a. Spiegellevens en De cyclus van het mes)
Dr. Machiel Kleemans, theoretisch fysicus, verricht onderzoek naar de geschiedenis van de natuurkunde in de Koude Oorlog aan de Universiteit van Amsterdam
Robert Oppenheimer (1904-1967) was de wetenschappelijk leider van het geheime Manhattan Project, dat de basis vormde voor een van de belangrijkste ontwikkelingen van de twintigste eeuw: de atoombom. Oppenheimer was een briljante, maar controversiële natuurkundige, met een buitengewoon vermogen om ingewikkelde problemen op te lossen. Het leven van Oppenheimer kent fascinerende hoogtes en treurige dieptepunten. Met zijn creativiteit en betrokkenheid heeft hij de natuurkunde een ander gezicht gegeven. In de VS heeft hij een status vergelijkbaar met die van Einstein. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werd Oppenheimer gezien als een risico en moest hij aftreden als nucleair adviseur van de regering, vanwege vermeende communistische sympathieën. In Nederland is hij niet erg bekend. Dat is opmerkelijk, want Oppenheimer had een sterke band met ons land. Een deel van zijn wetenschappelijke vorming vond plaats in Leiden en Utrecht. Hij ontwikkelde er duurzame vriendschappen. Van zijn Nederlandse vrienden kreeg hij de bijnaam ‘Opje’, een bijnaam die hij zijn hele verdere leven zou blijven gebruiken.
In deze Studium Generale over Oppenheimer besteden Frans Kingma en Machiel Kleemans aandacht aan verschillende aspecten van Oppenheimers persoonlijkheid. Het betreft delen van zijn leven, zijn denken en werk, de projecten waaraan hij heeft gewerkt en de mensen die erbij betrokken zijn geweest. Het gaat over fysica en kernwapens, over geopolitieke geschiedenis en stralingsrisico’s. En daarnaast gaat het ook over zijn culturele belangstelling voor letterkunde en filosofie. Kingma en Kleemans laten zien dat Oppenheimer veel meer was dan enkel ‘de vader van de atoombom’.
Na afloop van de lezing is het boek over Oppenheimer dat Frans Kingma en Machiel Kleemans schreven, ‘Splinters van de zon’, tegen een gereduceerde prijs te koop.