Project Purana gaat over het meest omvangrijke en blijvende genre in de Sanskriet-literatuur: de purana's. Dit zijn antieke teksten met een lange ontstaansgeschiedenis. Ze bevatten de prachtige en fascinerende mythen over de belangrijkste goden van het hindoeïsme (Vishnoe, Shiva, Brahma, de Godin, etc.). De anonieme teksten zijn ook bekend om de mythen over heilige plaatsen waarin de (lokale) goden vereerd worden die verlossing kunnen bieden en het landschap bezielen met een goddelijke kracht. Veel belangrijke purana's werden voor het eerst opgetekend en verspreid in het eerste millennium n.C. Dit was een tijd van grote sociale verandering die tot uitdrukking kwam in bloeiende regionale godsdienstige bewegingen en innovaties van op tempel en beeld gerichte religieuze gebruiken. Het genre is echter een levende traditie gebleven in de koloniale periode en tot op heden. Ondanks de immense populariteit die de traditie al vele eeuwen geniet, weten we heel weinig over de historische achtergrond. Purana's behoren niet alleen tot het genre anonieme literatuur, maar de schrijvers en mensen die de verhalen doorgaven verhulden hun historiciteit ook met zogenaamde 'oorspronkelijkheid', door gesprekken tussen wijzen en godheden in een eerdere tijd te situeren. De purana's zijn meer dan alleen maar literatuur; ze vormen een dynamisch discours.

Het project Purana levert een belangrijke bijdrage aan het vakgebied door het schrijven, de overdracht en kracht van de purana's te onderzoeken als een transregionaal en transhistorisch proces. Bij dit proces waren diverse actoren en doelgroepen op verschillende geografische locaties betrokken: van Hindoeschrijvers en Perzische dichters tot heersers uit het Khmer-rijk en lokale kopiisten uit Benares. Wij beschouwen het mythische discours van de purana's als cruciale factor die de religieuze-politieke cultuur van de wereld van het Sanskriet verenigde tot een zogenaamde puranische oecumene: een groot deel van de bewoonde premoderne wereld verenigd door een kenmerkend mythisch discours en een soevereine visie van de integratie van samenleving en kosmos. Met een stevige basis in het dagelijks leven van een immense gemeenschap en met hun verhalen uit een lang vervolgen verleden waren de purana's (letterlijk vertaald 'antiek'/'oud') het perfecte middel om het heden te verankeren in het antieke verleden.

Het project is gestart in september 2022 en loopt tot 2027. In deze periode beoogt het team een belangrijke bijdrage te leveren aan het vakgebied Zuid- en Zuidoost-Aziëstudies, de geesteswetenschappen en vakgebieden daarbuiten. Meer informatie staat op de website van het project: https://purana.pubpub.org/

 

• midden-Oosten