Dit onderzoeksproject gaat over de vorming van de culturele geografie van Sakkara, de necropolis van de oud-Egyptische stad Memphis. Deze dodenstad was gedurende de gehele faraonische geschiedenis een zeer belangrijk politiek en religieus centrum. Zowel koningen als gewone burgers wilden hier al sinds mensenheugenis begraven worden. Hier verrees het eerste monumentale stenen gebouw ter wereld (de trappiramide van koning Djoser, ca. 2600 v.C.) en staan nog talloze andere, kleinere, niet-koninklijke graftombes. Vanaf het Nieuwe Koninkrijk tot de Late Periode (ca. 1500-332 v.C.) werden Egyptische koningen elders begraven, maar Sakkara bleef een belangrijke plaats van religieuze verering en tot het einde van de oude Egyptische geschiedenis werden er talrijke monumentale graftombes, graftempels en heiligdommen gebouwd. Dit alles is nog niet onderzocht binnen de bredere historische context en we weten nog weinig over hoe mensen in het dagelijks leven met georganiseerde religie omgingen en hoe dingen in de loop van de tijd veranderd kunnen zijn. Sakkara diende vele millennia als gedenkplaats voor mensen zonder koninklijke status en koningen, en ook als centrum voor de aanbidding van goden. Daarom biedt deze plaats niet alleen een lange chronologie, maar ook de noodzakelijke thematische breedte voor onderzoek naar de manieren waarop religie veranderde en de fysieke omgeving en samenleving van die tijd beïnvloedde, en hoe de samenleving van die tijd en beperkingen en mogelijkheden die de omgeving bood op hun beurt de dynamische culturele geografie van deze archeologische vindplaats hebben gevormd. In dit onderzoeksproject wordt voor het eerst geprobeerd om deze toonaangevende vindplaats voor onderzoek naar religieus handelen en religieuze verandering in het oude Egypte op een diachronische en veelzijdige manier te bestuderen. Het zal een belangrijk heuristisch hulpmiddel voor toekomstig onderzoek opleveren.

Een eerste workshop bood een vergelijking met aanpalende vakgebieden en een uitbreiding van de methodologie zodat zowel een langer tijdvak als een groter geografisch gebied werd bestreken. Hierbij waren deskundigen op het gebied van het Middellandse Zeegebied, Azië en Europa vanaf de bronstijd tot de Grieks-Romeinse tijd en middeleeuwen betrokken. Het doel van de workshop was om de methoden en de eerste resultaten van het project te toetsen, kritisch te beoordelen en in context te plaatsen. Een samenvatting hiervan staat nu online.

• midden-Oosten