PhD-project
De perspectieven van professionele gebruikers op metaforen in machinevertaling
Dit onderzoek gaat over hoe literaire vertalers en journalisten reageren op en omgaan met machinevertaalde metaforen, en wat de gevolgen daarvan zijn voor de beroepspraktijk.
- Looptijd
- 2025 - 2029
- Contact
- Mayra Nas
Machinevertaling (MT) maakt al vele jaren deel uit van de vertaalindustrie, maar de opkomst van LLM’s heeft het veld werkelijk op zijn kop gezet. In tegenstelling tot eerdere vertaalsystemen kunnen LLM’s zoals ChatGPT vloeiende en stilistisch aanpasbare vertalingen genereren. In combinatie met tools als Google Translate en DeepL is het werk van vertalers en journalisten veranderd, omdat MT steeds meer geïntegreerd raakt in hen dagelijks werken. Tegenwoordig wordt MT gebruikt in uiteenlopende contexten, van informele communicatie tot professionele, medische en juridische omgevingen.
De vertaling van metaforen vormt echter nog steeds een grote uitdaging. Metaforen zijn van nature figuurlijk en vaak cultureel specifiek, wat kan zorgen voor grappige, maar ook potentieel ernstige misvertalingen. Hoewel de kwaliteit van MT in de afgelopen jaren sterk is verbeterd, maken zelfs de meest geavanceerde systemen nog altijd fouten of verzinnen ze informatie. Op dit moment bestaat er geen systematisch onderzoek dat identificeert welke metaforen problematisch worden in MT en hoe misvertalingen het begrip beïnvloeden.
Het Machine-Translation Metaphor (MTM)-project onderzoekt welke metaforen problemen veroorzaken in MT, waarom deze kwesties ontstaan en onder welke omstandigheden, en hoe ze gebruikers en de samenleving beïnvloeden. Het benadert metaforen als tegelijkertijd linguïstische, cognitieve en culturele fenomenen en bestudeert MT vanuit drie perspectieven: de Machine, de Professionele Gebruiker en de Niet-expertlezer. Het promotieonderzoek richt zich op het tweede perspectief en onderzoekt hoe professionele gebruikers, en dan met name literair vertalers en journalisten, machinevertaalde metaforen reviseren en erop reflecteren, en hoe dit hun praktijk vormgeeft.