Proefschrift
Nederland en vluchtelingen: de politiek-bestuurlijke geschiedenis van de strijd tussen controle en humaniteit tijdens vluchtelingencrises tussen 1913 en 2017
Hoe ontwikkelde het Nederlandse vluchtelingenbeleid zich in een periode waarin opeenvolgende coalitiekabinetten verantwoordelijk waren voor dit beleid tijdens vluchtelingencrises tussen 1913 en 2017, en welke overwegingen kunnen deze ontwikkeling verklaren?
- Auteur
- C. Nagtegaal
- Datum
- 29 januari 2025
- Links
- Volledige tekst op Scholarly Publications Leiden University
Vluchtelingenbeleid is een belangrijk onderwerp in de Nederlandse politiek. De oppervlakkige beschouwer zou kunnen denken dat het met name vanaf 1990 van groot belang is geweest en dat het daarvoor geen rol heeft gespeeld. Niets is minder waar. Al sinds het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, toen een miljoen Belgische vluchtelingen de Nederlandse grenzen overstaken, is vluchtelingenbeleid een belangrijk politiek onderwerp. Het toenmalige beleid was gebaseerd op de uit 1849 stammende eerste Nederlandse Vreemdelingen wet. De Nederlandse overheid diende op basis van deze en latere wetgeving beleid uit te voeren. De ervaringen van de Nederlandse overheid met vluchtelingen(-crises) hebben telkens geleid tot een reeks aanpassingen in wetgeving en beleid. Deze leidden uiteindelijk tot de laatste versie van de Vreemdelingenwet die dateert uit 2000 en sindsdien op punten is aangepast.In het kader van dit proefschrift wordt het Nederlandse vluchtelingenbeleid sinds 1849, aan de hand een aantal vluchtelingencrisesperiodes: 1914, 1933-1940, 1945-1980 (1948, 1956, 1968), 1980-1990, 1992-1999 en 2014-2016, onderzocht.
Centraal in het onderzoek staat hoe de Nederlandse overheid reageerde op deze crises. Welke maatregelen werden getroffen op welke gebieden (juridisch, beleidsmatig en organisatorisch) en welke argumenten werden gehanteerd bij het vaststellen van dit beleid. Onder andere wordt onderzocht of er verschillen bestaan bij de inhoud en uitvoering van het beleid tussen de diverse coalitieregeringen in de twintigste en eenentwintigste eeuw vanaf 1914 tot aan 2017.