Boek

De minister-president. Een ambt in ontwikkeling

Hoe heeft de functie van minister-president zich ontwikkeld? En welke vragen en problemen komen daarbij op? Dit boek geeft antwoord op alle mogelijke vragen over het ambt.

Auteur

Jasper Dekker, Alexander van Kessel, Afke Groen (eds)

Datum

07 juli 2025

Links

Uitgeverij Boom

In juli 2024 trad Dick Schoof aan als minister-president. Hij volgde Mark Rutte op, die het ambt bijna veertien jaar had bekleed – en vormgegeven. Onmiskenbaar heeft het premierschap in die jaren veranderingen ondergaan, niet het minst onder invloed van internationale ontwikkelingen.

Als vertegenwoordiger van Nederland in de Europese Raad opereert de minister-president op gelijkwaardig niveau met staatshoofden en regeringsleiders van onder andere Duitsland en Frankrijk; en ook in eigen land is de premier hét gezicht van de politiek.

Hierdoor is de minister-president gaandeweg meer geworden dan de ‘eerste onder zijn gelijken’, zoals het staatsrecht bepaalt.

Redactie door Jasper Dekker (Universiteit Leiden), Alexander van Kessel (CPG) en Afke Groen (Mr. Hans van Mierlo Stichting).

(Tekst van uitgever)

Inhoudsopgave

Inleiding | Een ambt in ontwikkeling
Alexander van Kessel, Jasper Dekker en Afke Groen

1 Contouren van een functie. Het ministerpresidentschap van 1848 tot 1940
Remieg Aerts

2 De houdbaarheid van de moderne Nederlandse premier
Henk te Velde

3 ‘De baas van het spul’ in het hart van de democratie. De omgang van de Tweede Kamer met de ministerpresident, 1945-2024
Anne Bos en Erie Tanja

4 Willem Drees als ‘voorbeeldig’ premier
Jelle Gaemers

5 Kanzlerdemokratie in de polder. De ministerpresident in historisch-constitutioneel perspectief
Jerfi Uzman

6 De staatsrechtelijke versterking van de ministerpresident
Hansko Broeksteeg

7 Ambtstermijnen voor de minister-president?
Eva van Vugt en Sarah Eggen

8 De geconcentreerde premier. Verschuivingen in het centrum van de macht
Erik-Jan van Dorp

9 Voorbij de visieloze minister-president? Het premierschap van Mark Rutte in historisch en ideologisch perspectief
Ronald Kroeze

10 De minister-president en het lidmaatschap van de Europese Raad
David Nederlof

11 De premier en de Tweede Kamer in Europese zaken
Afke Groen en Puck Rouffaer

12 Haar weg naar het Torentje. Waarom Nederland nog nooit een vrouw als premier had
Myrte van der Zwet en Liza Mügge

13 Gender, media en de kiezer. Hoe stereotypen een uitdaging vormen voor vrouwen in de politiek
Loes Aaldering en Daphne van der Pas