Universiteit Leiden

nl en

Een bolwerk van vrijheid: hoe IncLUsion vluchtelingstudenten opneemt in de academische gemeenschap

Het incLUsion-programma biedt vluchtelingen die zich (nog) niet als student kunnen inschrijven de kans om toch onderwijs te volgen. Simon (secretaris incLUsion) en Sharon (exchange officer) blikken terug op de graduation en leggen uit hoe dit in z'n werk gaat.

Zaterdag 14 juni hadden jullie een feestelijke afsluiting, wat vond er precies plaats?

Simon: ‘Maar liefst 65 vluchtelingstudenten hebben dit semester een certificaat van participatie behaald voor het volgen van vakken bij FGGA of bij een van de andere Leidse faculteiten. Twintig hiervan waren aanwezig bij de graduation. Tijdens het event stonden we niet alleen stil bij hun academische inzet, maar ook bij hun persoonlijke groei en de opties na het voltooien van het incLUsion-semester. Vice-decaan Maarja Beerkens en voormalig vluchteling Carla Boulos spraken de zaal toe.

Carla herinnerde het publiek eraan dat ook in tijden van wachten en onzekerheid, het leven doorgaat: 'Refugee students are not just overcoming; they are actively shaping society. These are not stories of grateful guests, but of citizens in the making.' In haar speech benadrukte ze dat onderwijs geen eenrichtingsverkeer is, maar een gezamenlijk proces van leren, delen en bijdragen aan een inclusieve academische gemeenschap.

Daarna volgde een panelgesprek met Carla,  vertegenwoordigers van UAF en Meeting Point over het leven na IncLUsion. UAF is een organisatie die studenten helpt bij hun scholing en aansluiting op het Nederlandse onderwijssysteem en de arbeidsmarkt. Meeting Point is een afdeling van de Universiteit Leiden die zorg draagt voor vluchtelingen en eerste generatiestudenten uit Caribisch Nederland en Suriname. Halverwege het programma droeg een van de studenten, Omar M Lababidi, een gedicht voor over zijn dankbaarheid en de emoties die komen kijken bij je wel of niet welkom voelen als vluchteling. Hij vertelde hoe incLUsion weer deuren voor hem opende: 'eindelijk weer een 'ja', in een wereld die hem had geleerd 'nee' te verwachten.''

Carla: 'Refugee students are not just overcoming; they are actively shaping society. These are not stories of grateful guests, but of citizens in the making.'

Speech Carla Boulos

Wat werd er besproken tijdens dat panelgesprek?

Simon: ‘Dat ging over het leven na incLUsion. De studenten ontvangen alleen een certificaat van participatie, maar geen diploma en dus ook niet de bijbehorende studiepunten. Dat certificaat is dus niet afhankelijk van toetsing. Ondanks dat deelname aan tentamens wel mogelijk is, of in andere gevallen het schrijven van essays, is het juridisch gezien niet mogelijk hier studiepunten aan te koppelen. Veel studenten willen die wel behalen. En oriënteren zich dus op het volgen van een reguliere studie.’ 
 
Sharon: ‘Ik heb inderdaad wel eens meegemaakt dat een incLUsion student heel voornemens is om hierna daadwerkelijk een bachelor te gaan volgen. Ze willen vaak een vervolgopleiding of een startopleiding volgen hier. Dat zijn lang niet altijd jonge studenten; sommigen hebben al een academische achtergrond, of zelfs een PhD. Ook 40-plussers doen mee om weer in een academische omgeving te zijn, hun kennis te verdiepen en nieuwe perspectieven op te doen.’

En wat is jullie rol in dit proces?

Sharon: ‘Ik begeleid de inschrijving van IncLUsion-studenten binnen FGGA. Omdat ik ook verantwoordelijk ben voor inkomende uitwisselingsstudenten bij het International Office, ligt er veel overlap in het werk. Wij weten bij wie we moeten zijn. Ik inventariseer bij instituten met welke vakken zij willen meedoen aan het programma, afhankelijk van waar er plek is en waar het kan. Vervolgens stuur ik dat naar incLUsion en zij zetten het in de studiegids. Dat moet ik onze instituten ook echt nageven, van de onderwijsdirecteuren krijg ik altijd razendsnel antwoord, dat is echt positief.’ 

Simon: ‘Ik ben secretaris bij IncLUsion. Wij zijn het aanspreekpunt voor studenten: we organiseren het onderwijs en sociale activiteiten om een community op te bouwen. We promoten het programma onder andere via social media en mailings naar COA-locaties, en werven op die manier studenten. De enige eisen die eraan verbonden zijn, zijn dat de studenten goed Engels moeten kunnen en dat ze een academische achtergrond hebben. Waarin maakt niet uit, je ziet ook dat studenten die een PhD hebben gevolgd in chemie bij ons bestuurskundige vakken volgen. Dat kan, omdat we vakken aanbieden die over het algemeen weinig voorvereisten hebben.’

Sharon: ‘Zodra ik van IncLUsion de lijst met namen krijg, zorg ik voor de inschrijving en ontvang ik de studenten. Net als bij exchange studenten organiseer ik een koffiemoment met stroopwafels, waarin ik uitleg geef over FGGA, praktische zaken en waar ze terecht kunnen met vragen.’

Sharon Kouwenberg, coördinator FGGA

Wat is voor jullie het meest waardevolle aan dit werk?

Simon: ‘De ontmoetingen met de studenten. Een gedeelte van het werk is administratief: we moeten zorgen dat ze worden ingeschreven, dat ze vakken gaan volgen en dat er een certificaat komt, maar het allermooiste zijn de gesprekken. Je hoort indrukwekkende verhalen van mensen die vaak veel levenservaring meebrengen. Zoals een mensenrechtenadvocaat die moest vluchten voor zijn werk: hij brengt unieke inzichten tijdens onze colleges rechten. Deze studenten leren niet alleen van ons, ze voegen ook echt iets toe aan onze academische gemeenschap.’ 

Sharon: ‘Daar ben ik het helemaal mee eens. Het is een klein deel van mijn functie, maar zó waardevol. De verhalen zijn heel divers, en ze zetten je aan het denken over hoe bevoorrecht wij eigenlijk zijn. Ik weet zeker dat die studenten heel veel toevoegen aan onze collegezalen, onze discussies: het is ook heel waardevol voor de reguliere Leidse studenten om deze perspectieven en inzichten bij hen in de les te hebben.’  

Simon: ‘Sharon verdient ook echt lof voor haar werkwijze. Zij is de enige faculteitscoördinator die elke student persoonlijk welkom heet met een koffiemoment. Bij FGGA is incLUsion ondergebracht bij het International Office, en dat werkt ontzettend goed. Bij andere faculteiten is dat (nog) niet zo.  

Sharon: ‘Dat komt omdat we dit natuurlijk al doen bij International Office. We hebben een handboek voor nieuwe studenten en weten precies hoe het proces werkt. Het is echt aan te raden om zo te werken.’ 

Simon Verhoeven, secretaris incLUsion

Bij welke faculteiten kunnen incLUsion studenten nog meer vakken volgen?

Simon: We zijn gestart bij Geesteswetenschappen, maar inmiddels doen bijna alle faculteiten mee. Volgend jaar gaan we zelfs samenwerken met het LUMC. Dat is belangrijk, want het is voor onze diverse groep studenten van meerwaarde om een zo breed mogelijk vakaanbod te bieden. Het hoort ook bij de Universiteit Leiden vind ik, om dat bolwerk te zijn van de vrijheid, om hier een plek te bieden voor de denkers en academici voor wie het niet zo vanzelfsprekend is dat ze in vrijheid kunnen werken.’ 

Sharon: ‘Daar sluit ik me helemaal bij aan. Als universiteit willen we inclusief zijn, en dit is daar een krachtig voorbeeld van. Daarom vind ik het heel mooi dat wij hier als faculteit aan bijdragen en hoop ik dat we echt waardevol zijn voor studenten.’ 

Simon: ‘Het is ook een teken van hoop. Zelfs als het politieke klimaat in Nederland minder welkom is voor asielzoekers, kunnen wij als academische gemeenschap laten zien dat deze mensen er wél bij horen.’ 

Het doel van incLUsion samengevat?

Simon: ‘We willen studenten met een migratieachtergrond opnemen in onze academische gemeenschap. Dat betekent meer dan alleen onderwijs volgen. Het gaat ook om sociale integratie: samen eten, deelnemen aan het taalcafé, begeleid worden door Nederlandse buddy’s. De aanmelding voor dat buddyprogramma gaat binnenkort open: houd de site van incLUsion in de gaten.'  

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.