In Memoriam Emeritus Hoogleraar G. van Dijk
Gerrit van Dijk werd op 14 augustus 1939 geboren te Kampen. Hij studeerde Wiskunde in Utrecht waar hij ook promotieonderzoek ging verrichten onder begeleiding van prof. dr. T.A. Springer. Hij verkreeg zijn doctorsgraad in 1969 aan de Universiteit Utrecht op het proefschrift ‘Spherical functions on the p-adic group PGL(2)’. Het academisch jaar 1969-1970 bracht hij vervolgens door in Princeton, aan het Institute of Advanced Study. Daar maakte hij kennis met Harish-Chandra, wiens grote bijdragen aan de wiskunde van harmonische analyse en de representatietheorie van Lie-groepen een grote inspiratiebron voor het verdere wiskundige werk van Gerrit hebben gevormd. Hij is daarna teruggekeerd naar Utrecht, waarna hij in 1972 verhuisde naar de Rijksuniversiteit Leiden. Daar werd hij in eerst benoemd tot lector en in 1980 tot hoogleraar.
Gerrit heeft veertien promovendi begeleid in de ‘Leidse periode’ tot aan zijn pensionering in 2004, waarvan sommigen tezamen met Tom Koornwinder. In de periode van ruwweg 1980 tot midden 90’er jaren richtte hij zich met zijn studenten vooral op de bestudering van de harmonische analyse op – veelal niet-Riemannse – symmetrische ruimten van rang 1. Kenmerkend is daarbij het optreden van invariante eigendistributies die niet lokaal integreerbaar zijn, anders dan in het werk van Harish-Chandra. Dit leidde tot diverse wiskundig interessante uitdagingen. De verkregen expliciete resultaten voor dergelijke ruimten zijn belangrijk en van invloed geweest op de verdere ontwikkeling van dit gebied van de harmonische analyse. Gerrit bleef ondertussen ook geïnteresseerd in p-adische harmonische analyse en eindige symmetrische ruimten. Vanaf midden 1990 verschoof zijn interesse richting de analyse van de Berezin transformatie, generalisaties daarvan en de decompositie van bijbehorende zogenaamde ‘canonical representations’.
Hij werkte daarin veel samen met wiskundigen uit Rusland, in het bijzonder V.F. Molchanov, die veelvuldig in Leiden als gast aanwezig was. Gerrit durfde het aan de toentertijd zeer uitdagende reis naar Tambov, Rusland, te maken om ook daar met hem te werken. Vermeldenswaardig is ook zijn goede werkrelatie met M. Wakayama in Japan. Naast diverse internationale contacten, zorgde hij ook voor goede samenwerking met wiskundigen in Nederland, in het bijzonder Tom Koornwinder en Erik Thomas, waardoor een levendig Nederlands onderzoeksveld ontstond op het gebied van harmonische analyse en representatietheorie van Lie-groepen. Geregeld werd een landelijke bijeenkomst op dit gebied georganiseerd. Van de grote waardering voor zijn wiskundige bijdragen aan de harmonische analyse op symmetrische ruimten getuigde de grote belangstelling voor de workshop die van 23-26 augustus 2004 werd gehouden in het Lorentz Center te Leiden ter ere van zijn 65ste verjaardag, met vele nationale en internationale deelnemers van over de hele wereld.
Velen zullen zich ook Gerrit herinneren vanwege zijn grote bijdragen in diverse bestuursfuncties. Zo vervulde hij met elan en veel persoonlijk enthousiasme – naast zijn wiskundig werk – onder andere gedurende acht jaren de functie van Wetenschappelijk Directeur (WD) van het Mathematisch Instituut in Leiden, was hij vier jaar lang Decaan van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden en twee jaar lang WD van het Leiden Institute of Advanced Computer Science. Meer dan tien jaar was hij betrokken bij het bestuur van het Thomas Stieltjes Instituut voor Wiskunde, een van de toenmalige onderzoeksinstituten in wiskunde in Nederland, opgericht in 1992. Hij zette zich ook in als secretaris voor de wetenschapsafdeling van de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem.
Gerrit was betrokken bij de opzet van diverse nieuwe organisaties. Zo stond hij mede aan de wieg van het Lorentz Center in Leiden en van de ‘European Association of Deans of Science’, waarvan hij tevens een periode penningmeester was. Na zijn afscheidsrede op 27 augustus 2004 werd hij door Koningin Beatrix benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn bijdragen voor wiskunde, wetenschap en samenleving.
Gerrit was ook geïnteresseerd in de geschiedenis van wiskundigen. Zo deed hij persoonlijk onderzoek naar het leven van Thomas Johannes Stieltjes (1856-1895), bekend van de Stieltjes-integraal, in Leiden en Toulouse. Hij was de drijvende kracht achter een nieuwe uitgave van Stieltjes’ verzameld werk. Gerrit kreeg bij zijn afscheidsrede een replica van het kwadrant van Snellius aangeboden, welke uiteindelijk werd onthuld op 16 januari 2006 en die tot voor kort in de hal stond van het gelijknamige gebouw waarin het Mathematisch Instituut gehuisvest is. Hij verrichtte ook onderzoek naar de hoogleraren Wiskunde te Leiden en verzorgde op basis daarvan een portrettengalerij in het Mathematisch Instituut. Daarbij vervaardigde hij het boekwerk ‘Leidse hoogleraren Wiskunde 1575-1975’, waarin hij een beschrijving gaf van zo’n veertig hoogleraren.
Wij zullen hem missen…