Universiteit Leiden

nl en
urbazon/iStock

Nieuwe software helpt bij het ontwerpen van duurzame steden

In 2050 zal meer dan 70 procent van de wereldbevolking in steden wonen. Daarom komt een groep internationale onderzoekers nu met speciale software voor stedenbouwkundigen, die hen laat zien waar ze in de natuur kunnen investeren om het leven van mensen te verbeteren en miljarden euro's te besparen.

De gratis, open-source software is ontwikkeld door het Natural Capital Project van Stanford University. De software maakt kaarten om de verbanden tussen natuur en menselijk welzijn te visualiseren. Stedenbouwkundigen en ontwikkelaars kunnen de software gebruiken om te visualiseren waar investeringen in de natuur, zoals parken en moerasgebieden, de meeste voordelen voor mensen hebben. Denk hierbij aan bescherming tegen overstromingen en een betere gezondheid.

Stadsnatuur is goed voor iedereen 

‘Deze software helpt steden te ontwerpen die beter zijn voor zowel mens als natuur,’ zegt Anne Guerry, hoofdwetenschapper bij het Natural Capital Project. ‘Stedelijke natuur is op allerlei vlakken gunstig. Zo verlagen de bomen in je straat de temperatuur zodat je appartement koeler is op warme zomerdagen. Tegelijkertijd neemt stadsnatuur de koolstofuitstoot op die klimaatverandering veroorzaakt, creëert het een gratis plek om gezond te blijven door middel van lichaamsbeweging, en maakt het je stad gewoon een aangenamere plek om te zijn.’

Strategisch plannen van groene infrastructuur

Tegen 2050 verwachten deskundigen dat meer dan 70 procent van de wereldbevolking in steden woont – in de Verenigde Staten is dat al meer dan 80 procent. Nu de wereldgemeenschap steeds stedelijker wordt, zijn ontwikkelaars en stadsplanners meer en meer geïnteresseerd in groene infrastructuren, zoals boomrijke paden en gemeenschappelijke tuinen. Dit groen levert een stroom van voordelen voor inwoners op.

De software geeft ontwerpers gedetailleerde informatie over waar een wandelpad de meeste mensen zou aanzetten tot lichaamsbeweging. Een ander voorbeeld is hoe een gemeenschappelijke tuin een buurt kan beschermen tegen overstromingsrisico's en mensen kan helpen zich mentaal op te laden. 

Dankzij nieuwe software kunnen stadsplanners en projectontwikkelaars aan de hand van kaarten zien waar investeringen in de natuur – zoals de aanleg van nieuwe parken of het behoud van moerasgebieden – maximale voordelen voor de bevolking opleveren. © onlyyouqj/iStock

Software is eerste in zijn soort

‘Met deze software beantwoorden we drie cruciale vragen: waar in een stad levert de natuur welke voordelen op voor inwoners, hoeveel van elk voordeel levert de natuur op en wie ontvangt die voordelen?’, aldus Perrine Hamel van de Nanyang Technological University. Zij is de hoofdauteur van een nieuwe paper over de software, gepubliceerd in Urban Sustainability.

De software, Urban InVEST genaamd, is de eerste in zijn soort voor steden over de hele wereld. Het programma maakt de combinatie mogelijk van ecologische gegevens, zoals temperatuurpatronen, met sociale demografische en economische gegevens, zoals inkomensniveaus. Gebruikers kunnen de datasets van hun stad in de software invoeren of toegang krijgen tot een scala aan andere open data, van NASA-satellieten tot plaatselijke weerstations. 

Nuttig voor Nederlandse gemeenten

De Leidse milieuwetenschapper Roy Remme was tijdens het onderzoek een postdoc bij het Stanford Natural Capital Project. Hij denkt dat de software heel nuttig kan zijn voor Nederlandse gemeenten en de overheid. ‘Hiermee kunnen ze de verschillende baten van stadsnatuur berekenen. Niet alleen de fysieke opbrengsten, zoals hoeveel graden verkoeling de natuur oplevert, maar ook hoeveel geldt het bespaard, zoals in het geval van overstromingen.’ 

Volgens Remme is de software eenvoudig te gebruiken, en zijn er nog meer voordelen. ‘Onze modellen bieden ook de mogelijkheid om baten te voorspellen in toekomstscenario's, bijvoorbeeld bij de aanleg van een nieuwe woonwijk of de herontwikkeling van een bedrijventerrein.’

In 2050 zal naar verwachting meer dan 70 procent van de wereldbevolking in steden wonen. Nu de wereldgemeenschap steeds meer verstedelijkt, zijn steden op zoek naar manieren om duurzaamheid in het ontwerp mee te nemen. © Zhang Mengyang/iStock

De nieuwe software is onderdeel van het bestaande InVEST-pakket van het Natural Capital Project, een set tools die is ontworpen voor experts om de voordelen die de natuur aan mensen biedt in kaart te brengen en te modelleren. Om Urban InVEST te testen heeft het team de software toegepast in verschillende steden over de hele wereld: Parijs en Lausanne in Europa, Shenzhen en Guangzhou in China, en verschillende steden in de VS, waaronder San Francisco en Minneapolis.

Voorkomen van 25 miljard dollar schade

In Shenzhen gebruikten de onderzoekers Urban InVEST om te berekenen hoe groene infrastructuur – zoals parken, grasland en bos – de schade zou verminderen in het geval van een zware, eens in de honderd jaar voorkomende storm. Zij ontdekten dat de stadsnatuur voor 25 miljard dollar aan schade zou voorkomen, onder andere door regen op te vangen en overstromingswater om te leiden. Ze toonden ook aan dat natuurlijke infrastructuur de dagelijkse luchttemperatuur in Shenzhen met 3 graden Celsius verlaagde tijdens hete zomerdagen, wat een waarde van 71.000 dollar per dag aan voordelen voor de stad opleverde.

‘Waarom zouden we niet beter nadenken over hoe we de plaatsen inrichten waar de meesten van ons onze tijd doorbrengen?’

Gezonde ecosystemen in de stad

Urban InVEST wordt al toegepast in de praktijk - onlangs is het gebruikt in een beoordeling van hoe de natuur kan helpen koolstof op te slaan en de temperaturen in 775 Europese steden te verlagen.

‘Steden worden, meer dan alle andere ecosystemen, ontworpen door mensen. Waarom zouden we niet beter nadenken over hoe we de plaatsen ontwerpen waar de meesten van ons onze tijd doorbrengen?’ zei Guerry, die ook meeschreef aan het artikel. ‘Met Urban InVEST kunnen stadsbesturen alle voordelen van de natuur naar bewoners en bezoekers brengen. Ze kunnen ongelijkheid aanpakken en veerkrachtigere steden bouwen, wat leidt tot betere resultaten voor mens en natuur op de lange termijn.’

Ongelijkheden aanpakken

De natuur is vaak ongelijk verdeeld over de steden. Uit gegevens blijkt dat gemeenschappen met lagere inkomens en gemarginaliseerde gemeenschappen vaak minder toegang hebben tot de natuur in steden. Dit betekent dat zij niet kunnen profiteren van de voordelen die de natuur biedt aan rijkere bevolkingsgroepen, zoals een betere mentale en fysieke gezondheid.

In Parijs keken de onderzoekers naar buurten zonder toegang tot natuurgebieden en legden ze inkomens- en economische gegevens naast elkaar om te begrijpen wie de spreekwoordelijke vruchten plukt van de natuur. De software hielp te bepalen waar investeringen in meer groene ruimte - zoals parken en fietspaden - het meest effectief zijn om de gezondheid en het welzijn op een rechtvaardige manier te verbeteren.

Dit nieuwsbericht is gebaseerd op een persbericht van Sarah Cafasso/Stanford Natural Capital Project

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.