Universiteit Leiden

nl en

Leeslijst - De opkomst van China en de nieuwe wereldorde

In de laatste vijftig jaar heeft China zich ontwikkeld van een onderontwikkeld en naar binnen gericht land tot een belangrijke speler in de wereldpolitiek. China doet zichzelf gelden op het wereldtoneel, niet alleen in relatie tot Taiwan, Japan en andere landen die aan de Zuid-Chinese zee grenzen, maar ook ten opzichte van de VS en EU. Op welke manieren daagt China de politieke en economische wereldorde uit en hoe zouden anderen daarop moeten reageren? Deze leeslijst, samengesteld uit de collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL), presenteert zeven toonaangevende analyses van de veranderende positie van China in de wereld.

Sinds de dood van Mao Zedong in 1976 heeft overheidsbeleid geleid tot enorme economische groei, waardoor China is uitgegroeid tot een van de grootste exporteurs van consumentengoederen ter wereld. Dit leidt tot meer betrokkenheid van China bij wereldwijde handel en politiek – een ontwikkeling die zowel interesse wekt als bezorgdheid. Handelsoorlogen en projecten als de ‘Belt and Road Initiative’ (‘New Silk Road’) beïnvloeden zowel economische als politieke verhoudingen. China’s buitenlandse politiek dient vooral economische en geopolitieke doelen, terwijl mensenrechten en democratische normen buiten beschouwing worden gelaten of zelfs worden geschonden. Al deze ontwikkelingen hebben een levendig academisch debat geïnspireerd over hoe de opkomst van China, het Chinese overheidsbeleid en de effecten daarvan geïnterpreteerd dienen te worden.

Alle boeken in de onderstaande lijst fysiek of digitaal te lenen bij de UBL door de link onder de titel te volgen of zelf te zoeken in onze Catalogus.

Clay Shirky, Little Rice: Smartphones, Xiaomi and the Chinese Dream

2015

Hoewel de telefoonproducent Xiaomi vrijwel onbekend is in Europa, is zij de op-twee-na grootste fabrikant van mobiele telefoons ter wereld, alleen Apple en Samsung zijn groter. Aan de hand van de geschiedenis van Xiaomi (dat ‘kleine rijst’ betekent in het Mandarijn), onderzoekt Clay Shirky hoe de Chinese samenleving, economie en politiek recentelijk veranderd zijn. Het verhaal van de innovatieve start-up die uitgroeide tot een van de grootste spelers in de internationale markt voor mobiele apparaten is een verhaal van persoonlijk succes en groeiende nationale prestige. Daarmee lijkt het de belichaming van de Chinese droom zoals president Xi Jinping die ziet. Xiaomi’s bliksemsnelle verovering van de wereldmarkt biedt tevens inzicht in de internationale technologische en economische ontwikkelingen die deze snelle opkomst mogelijk maakten.

Sulmaan Wasif Khan, Haunted by Chaos: China's Grand Strategy from Mao Zedong to Xi Jinping

2018

Hoe kunnen we China’s assertieve en bij vlagen agressieve houding op het wereldtoneel begrijpen en verklaren? Khans antwoord is dat China weliswaar zeer machtig lijkt, maar dat haar leiders bovenal gedreven worden door het schrikbeeld van een verleden waarin China was onderworpen aan koloniale mogendheden en werd verdeeld door interne chaos. Hun doel is boven alles om China te beschermen tegen buitenlandse agressie en interne verdeeldheid. En om dit te bewerkstelligen voeren zij beleid dat hen ervan verzekert dat ze nooit de machteloosheid van de late Qing dynastie of Republiek zullen hoeven te ervaren. Economische groei, politieke cohesie, een sterk en groot leger en groeiende internationale prestige hebben het land inderdaad macht en stabiliteit gebracht, maar tegelijkertijd wordt China inmiddels op andere vlakken uitgedaagd, bijvoorbeeld door klimaatverandering en een vergrijzende en ontevreden bevolking. Volgens Khan is President Xi Jinping machtig, maar ook bevreesd dat China’s problemen zullen uitlopen op nieuwe chaos en verdeeldheid. Zijn antwoord is grootschalige centralisering van politieke macht. De vraag is echter of dat het juiste antwoord is.

Stephen Rolf, China's Uneven and Combined Development

2021

Wat voor rol speelt China in de wereldeconomie? Het land is een van de grootste exporteurs van consumentengoederen, maar de staat speelt een veel grotere rol in de economie dan in de VS en andere Westerse landen. Deze combinatie leidt tot oplopende spanningen met de VS. Is er een strijd gaande tussen ‘Chinees’ en ‘Amerikaans’ kapitalisme? Steven Rolf gelooft niet dat er sprake is van een strijd tussen de economische systemen en stelt een andere manier voor om de economische ontwikkeling van China en toenemende handelsconflicten te verklaren. De kern van zijn betoog bestaat uit gedetailleerde empirische data die hij analyseert aan de hand van het op Marx geïnspireerde concept van ongelijke en gecombineerde ontwikkeling.  Zijn uitgangspunt is dat geopolitiek en economische belangen met elkaar zijn verweven, waardoor hij de handelsoorlog met de VS benadert als een gevolg van conflicterende economische en politieke belangen.

Leta Hong Fincher, Betraying Big Brother: The feminist awakening in China

2018

Ondanks het feit dat veel nieuws over vrouwenbewegingen in het buitenland gecensureerd wordt, heeft de #MeToo beweging ook in China voet aan de grond gekregen en gebruiken feministen sociale media om met elkaar in contact te komen en op te komen voor de belangen van vrouwen. De overheid reageert hierop met repressie en in 2015, op internationale vrouwendag, werden vijf vrouwelijke activisten gearresteerd en langer dan een maand vastgehouden. Deze actie werkte averechts en leidde ertoe dat de beweging juist nog meer dan eerst de wind in de zeilen kreeg. Leta Hong Fincher neemt deze gebeurtenis, het verhaal van de Feminist Five, als uitgangspunt voor haar onderzoek naar de breed gedragen vrouwenbeweging in China, de zaken waar zij zich voor inzetten en de tegenstand die zij daarbij ondervinden. Aan de hand van uitgebreide interviews beschrijft zij een beweging die de komende jaren wel eens de belangrijkste uitdaging zou kunnen vormen voor het Chinese regime.

Ching Kwan Lee, The Specter of global China: Politics, Labor, and Foreign Investment in Africa

2017

China is uitgegroeid tot een van de belangrijkste economische actoren in Afrika, door agressief grondstoffen na te jagen en infrastructuur te ontwikkelen met het Belt and Road Initiative. Deze ontwikkeling schept bij sommigen grote verwachtingen en bij anderen juist zorgen. Terwijl sommigen vrezen voor een nieuwe vorm van kolonialisme betogen anderen dat China een grote impuls kan geven aan Afrika’s economische ontwikkeling. Ching Kwan Lee is wars van speculaties die niet op feiten gebaseerd zijn. Ze verbleef zes jaar in Zambia, waar zij onderzocht hoe Chinese mijnbouwbedrijven en projectontwikkelaars opereren in vergelijking met andere buitenlandse bedrijven in dezelfde sectoren. Op basis van interviews beschrijft zij hoe Chinese expats leven en hun bedrijven besturen, maar ook hoe zij de lokale bevolking zien en hoe zij worden beschouwd door de lokale bevolking. Het resultaat is een intrigerende mix van empirische informatie en vernieuwende analysekaders, waardoor een zeer scherp en genuanceerd beeld ontstaat van de activiteiten van Chinese bedrijven in Afrika, hun potentieel en mogelijke gevaren.

Yu Hong, Networking China: The Digital Transformation of the Chinese Economy

2017

Yu Hong onderzoekt de gevolgen en de prijs van China’s besluit om in te zetten op grootschalige ontwikkeling van de communicatie-industrie. Het doel van de regering is om onafhankelijk te worden van buitenlandse telecombedrijven en daarnaast de grootste exporteur van mobiele telefoons en andere apparaten te worden. Dat leidt niet alleen tot de snelle groei van deze sector, maar ook tot spanningen: tussen bedrijven en overheidsinstellingen, tussen regio’s die met elkaar concurreren om grote contracten en tussen grote bedrijven en hun personeel. Hong analyseert deze spanningen en hoe deze de Chinese samenleving, economie en politiek beïnvloeden.

Thomas Fingar and Jean Oi (eds.), Fateful Decisions: Choices That Will Shape China's Future

2020

Hoewel China machtig en sterk lijkt, kampt het land ook met verschillende uitdagingen, zoals afnemende economische groei, een vergrijzende bevolking, klimaatverandering en de grotere vraag naar en groeiende kosten van onderwijs en gezondheidszorg. Fateful Choices verklaart China’s ongeëvenaarde politieke en economische succes en de keuzes die haar politieke leiders te wachten staan in de toekomst. Het boek richt zich op de instellingen van de Chinese staat, haar binnenlandse en buitenlandse ambities en uitdagingen en vergelijkt China met andere Oost-Aziatische landen. Het resultaat is een gedegen analyse van de uitdagingen waar Chinese leiders voor staan en hoe hun keuzes China en de rest van de wereld zullen beïnvloeden.

Neem contact met ons op

Mist u een boek in deze lijst of wilt u de UBL vragen een boek over de opkomst van China te verwerven? Neem dan contact op met onze vakreferenten.

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.