Alumna Culturele Antropologie Van der Helm nieuwe Stadsfotograaf Leidsch Dagblad
Ieder jaar brengt een fotograaf Leiden in beeld als Stadsfotograaf van het Leidsch Dagblad. Dit jaar is het de eer aan Leonie van der Helm, alumna van culturele antropologie. De komende 52 weken brengt Van der Helm de betekenis van ‘thuis’ in beeld.
Afgelopen week is haar eerste foto als Stadsfotograaf geplaatst. In beeld is het Italiaanse stel Stefano en Silvia te zien zijn. Ze wonen samen in hun huis in de Leidse Kooi. Ze vertellen over wat hun thuis is en wat maakt dat zij zich zowel in Nederland als in Italië thuis voelen. Van der Helm: “Er was mij gevraagd om iets te doen met corona, maar dat vond ik niet zo leuk. De beelden van lege terrassen met afzetlinten, daar was ik wel klaar mee. Iedereen heeft veel thuis gezeten de afgelopen tijd. Dat vind ik een interessantere link met het thema. Daarom ga komend jaar op zoek naar het thuisgevoel van mensen. Dat kan een huis zijn, maar dat hoeft niet.” Van der Helm wil in haar portretten een zo divers mogelijk beeld weergeven. “Naast mensen in gewone huizen, wil ik ook graag mensen die op een bijzondere plek wonen portretten en bijvoorbeeld mensen die op straat wonen of gevlucht zijn. Voor hen heeft thuis een andere betekenis.”
Lockdown portretten
Normaal gesproken geven mensen zich op om Stadsfotograaf te worden en kiest de stichting een winnaar uit. Dit jaar ging het anders en werd Van der Helm rechtstreeks gevraagd door het bestuur. “Ik ben nog maar twee jaar bezig als fotograaf en als je dan wordt gevraagd voor zo’n project, dat echt te gek!” Volgens Van der Helm komt dat onder andere door haar lockdown portretten. Tijdens de lockdown periode fietste ze een maand lang heel Leiden door om ‘raam portretten’ te schieten. Mensen konden via een crowdfundingsite vanaf 20 euro een portret laten maken. Ze fotografeerde bijna 200 mensen en haalde daarmee 4000 euro op voor vluchtelingen in Lesbos.
Fotograaf via een omweg
Van der Helm studeerde in 1998 af als cultureel antropoloog in Leiden. Na twee jaar bij een ontwikkelingshulporganisatie te hebben gewerkt en wat omzwervingen, werd ze beleidsmedewerker bij de Gemeente Leiden. Maar ook dat paste niet helemaal. Van der Helm: “Toen ik fotografie ontdekte, zo’n twee jaar geleden, kwam alles samen: mijn creatieve kant, mijn interesse in mensen en mijn antropologie studie. Gek genoeg heb ik geen visuele antropologie gestudeerd. Ik wist toen nog niet dat dat mijn roeping was. Ik moest eerst wat omzwervingen maken. Maar met antropologie kun je heel veel kanten op, je leert vooral op een bepaalde manier naar de wereld kijken en dat kun je op veel (werk)plekken goed gebruiken.”
Antropologie en Stadsfotografen
Het is niet de eerste keer dat een cultureel antropoloog de rol van Stadfotograaf vervult. In 2018-2019 waren zeven jonge Leidse antropologen stadfotograaf. Van der Helm: “Antropologen leren goed om zich heen kijken, dat is een eigenschap die je als fotograaf ook goed te pas komt. Fotografie is een vak apart, maar de interesse in je medemens, wat zij doen en waarom ze dat doen, delen antropologen en stadsfotografen.”