Ben de Jong over de Russen en hun geheime kaarten van Nederland
Ben de Jong, inlichtingen-deskundige en gastonderzoeker en -docent bij het ISGA aan de Universiteit Leiden, werd geciteerd in een artikel in het Algemeen Dagblad over topografische kaarten die de Russen tijdens de Koude Oorlog gebruikten.
De Sovjet-Unie beschikte over een ongelofelijke hoeveelheid zeer gedetailleerde kaarten van vrijwel de hele wereld inclusief Nederland. De Russen zagen in zekere zin meer dan wij, omdat Nederlandse kaarten bepaalde militaire locaties maar beperkt weergaven en de Russische niet.
Aivars Beldvas, een kaartenhandelaar uit Riga en voormalig dienstplichtig militair in het Russische leger, is in het bezit van een aantal militair stafkaarten van Nederland. De kaarten zijn echter niet uit Nederland afkomstig, maar gemaakt door Russische handen. Ze waren bedoeld voor militair gebruik.
Volgens Ben de Jong hadden de Russen tijdens de Koude Oorlog verschillende methoden om aan inlichtingen te komen. Allereerst via hun geheime diensten, de KGB en de GROe. Beiden werkten bijvoorbeeld met personaal gestationeerd op ambassades in Den Haag of andere diplomatieke vestigingen. Daarnaast brachten ze inlichtingenpersoneel onder in vestigingen van Russische bedrijven in het Westen. De Jong: ‘Zo’n bedrijf had dan vaak een Nederlandse directeur, maar het personeel was Russisch. Er is niet veel fantasie voor nodig te veronderstellen dat daar ook inlichtingenpersoneel onder zat.’
Ook zijn deze kaarten hoogstwaarschijnlijk gemaakt door vanuit de lucht met behulp van vliegtuigen en satellieten opnames te maken. Vanaf de jaren ’60 beschikten de Russen over satellieten. Deze gaven echter niet genoeg inzicht in de details van bijvoorbeeld gebouwen en bruggen. Volgens De Jong was het GROe-personeel regelmatig incognito aan het meereizen met vrachtwagens vanuit het Oostblok en zo waren ze in staat om inlichtingen te verzamelen.
Lees hier meer over hoe de Russen de wereld in kaart brachten.