‘Coeliakie nog te vaak gemist of laat ontdekt’
Ondanks dat de auto-immuunziekte coeliakie - intolerantie voor gluten - voorkomt bij één procent van de bevolking, wordt de ziekte nog te vaak laat ontdekt of helemaal gemist. Om gezondheidsproblemen te voorkomen, moet dat anders. Dat betoogde hoogleraar Kindergeneeskunde Luisa Mearin tijdens haar oratie op vrijdag 21 februari 2020.
De diagnose coeliakie, ook wel glutenintolerantie genoemd, is tegenwoordig gemakkelijk te stellen. Mearin: 'We hebben onder andere testen, waarmee we specifieke coeliakie-antistoffen binnen tien minuten in een druppeltje bloed kunnen detecteren. Ik noem het zelf vaak de zwangerschapstest voor coeliakie,' legt Mearin uit. Ze werd in juli 2019 aangesteld tot hoogleraar Kindergeneeskunde, in het bijzonder coeliakie en andere chronische inflammatoire darmaandoeningen.
Opsporing op consulatatiebureaus
Mearin gebruikt de snelle bloedtest voor coeliakie in het onderzoeksproject GLUTENSCREEN naar vroege opsporing van de ziekte. In dit project werkt ze samen met de consultatiebureaus van de Jeugdgezondheidzorg in regio Kennemerland. Alle ouders van kinderen tussen de 1 en 4 jaar vullen een vragenlijst in over tien aan coeliakie gerelateerde symptomen zoals chronische buikpijn, langdurige diarree, opgezette buik of slechte groei. Als het kind een of meer van deze symptomen heeft, wordt het, na informed consent van de ouders, in de consultatiebureau de snelle bloedtest gedaan. Indien de test afwijkend is en coeliakie aangeeft, wordt het kind doorverwezen naar de coeliakiepoli van het LUMC voor een definitieve diagnose en behandeling.
Vroege diagnose
Binnen GLUTENSCREEN wordt geanalyseerd of deze vorm van secundaire preventie (kosten)effectief en haalbaar is, maar de eerste uitkomsten zijn positief. 'We hadden verwacht coeliakie te vinden bij 1 op de 100 kinderen, maar dat blijken er nu al 2 op de 100 te zijn,' aldus Mearin. Vroege diagnose is belangrijk, zodat meteen kan worden gestart met een glutenvrij dieet. 'Kinderen met onbehandelde coeliakie hebben een chronische darmontsteking en een significante kans op osteoporose, groeiachterstand, concentratiestoornissen en gedragsproblemen. Bovendien is het makkelijker op een vroege leeftijd te beginnen met een glutenvrij dieet.' Als de resultaten van het project GLUTENSCREEN positief zijn, pleit prof. Mearin voor een landelijk programma voor de vroege opsporing van coeliakie.