Wie is de mens achter de E=mc²?
Wat is het persoonlijke verhaal van wetenschappers als Einstein, Kamerlingh Onnes en Swammerdam? Een aantal Leidse honoursstudenten heeft een virtuele tentoonstelling opgezet om de mensen achter de ontdekkingen weer te geven.
Op woensdag 12 december 2018 vond de afsluitende bijeenkomst van de Honours Class ‘De Lens van Van Leeuwenhoek’ plaats. Daarin hebben de studenten online tentoonstellingen gemaakt, waarin zij hun verzamelde kennis hebben verwerkt. Het gaat om kennis over de inhoudelijke thema’s van het honoursvak, maar ook over de beste manier om een museumtentoonstelling op te zetten en in te richten.
Samenwerking
Deze Honours Class is een bijzondere samenwerking van de universiteit met het Rijksmuseum Boerhaave en het Teylers Museum. In het laatste museum mochten de studenten onder andere een kijkje nemen in het archief. Daarnaast is de docent van het vak, Ad Maas, ook verbonden aan het Rijksmuseum Boerhaave.
Dirk van Delft, oud-directeur van Rijksmuseum Boerhaave en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden, heeft twee keer college gegeven aan de honoursstudenten. 'Ik vond het een hartstikke leuke ervaring, het was een hele gemotiveerde groep studenten. Het is mooi dat je in de wetenschapsgeschiedenis het exacte perspectief en het verhalende perspectief op elkaar kunt betrekken. In een studieboek is de aanloop vaak maar in een halve paragraaf beschreven. In dit vak gaan we hier veel dieper op in.'
Wetenschappelijke ruzie
Zo kwam onder andere de moeilijke samenwerking tussen Kamerlingh Onnes en Einthoven aan bod. Beide heren werkten in hetzelfde laboratorium; nu het Kamerlingh Onnes gebouw en de rechtenfaculteit. Dit veroorzaakte problemen omdat Kamerlingh Onnes met zijn experimenten zoveel trillingen veroorzaakte dat Einthoven zijn elektrocardiografie-experimenten niet meer kon uitoefenen. De gemoederen liepen zo hoog op dat er uiteindelijk bemiddeld moest worden door een speciale commissie.
Derdejaars biologiestudent Tim van den Akker kan deze kennis wel waarderen. 'Het achtergrondverhaal geeft de wetenschappelijke verdiensten van de wetenschappers goed weer. Het is interessant om het persoonlijke verhaal te horen want zo krijg je meer inzicht in de situatie. We hebben niet alleen objectief gekeken naar de droge feiten. Door het perspectief van de professoren gaan de verhalen van de wetenschappers echt leven.'
Kleur van de muur
Als onderdeel van de eindopdracht moeten de honoursstudenten ook nadenken over de manier waarop ze hun tentoonstelling willen inrichten. Haije Dijkstra, tweedejaars bachelorstudent Bestuurskunde, vertelt: 'We hebben een rondleiding door Rijksmuseum Boerhaave gekregen van Ad Maas, de begeleider van het vak. Ook heeft hij ons verschillende vormen van tentoonstellingen laten zien en de verschillende manieren die er zijn om een verhaal te vertellen. Laat je bijvoorbeeld mensen zelf een route door het museum kiezen of leg je dat voor ze vast? In onze tentoonstelling hebben we er bewust voor gekozen om de mensen vrij te laten.'
Dit leidde tot heel wat vragen tijdens de eindtentoonstellingen. Past een roze (of meer bordeauxrode?) muur wel in een museum? Is het nog mogelijk om het brein van Einstein tentoon te stellen? Past een bepaalde machine in de hal van het museum? Wat is de beste manier om een verhaal weer te geven?
Uiteindelijk is het de studenten gelukt om deze vragen te beantwoorden en vier mooie, interessante tentoonstellingen op te zetten. De achtergrondverhalen van bekende (Leidse) wetenschappers zijn op een creatieve manier verwerkt in de online exposities, die voor iedereen toegankelijk zijn. Veel kijkplezier!
Tekst: Rosa van der Velde
Mail de redactie
De tentoonstellingen uit de Honours Class De Lens van Leeuwenhoek zijn online te bekijken: