Met deze vier tips win je elke discussie
Gelijk hebben is een kwestie van sterke argumenten. Maar hoe zorg je ervoor dat je ook gelijk krijgt? Zo’n 300 alumni van de Universiteit Leiden leerden op 13 maart de fijne kneepjes van de retorica in de alumnimasterclass De Kunst van Overtuigen. We zetten de belangrijkste tips van de sprekers Jaap de Jong en Roderik van Grieken nog eens op een rij.
1. Zoek de juiste balans tussen inhoud, persoon en emotie
De Griekse filosoof Aristoteles wordt ook wel ‘de vader van de klassieke retorica’ genoemd. Hij stelde dat er drie manieren zijn om iemand te overtuigen. Aan de ene kant natuurlijk met inhoudelijke argumenten (logos). Maar je kunt ook de persoon van de boodschapper positief benadrukken (ethos). Dat deed Jesse Klaver bijvoorbeeld in zijn eerste speech als lijsttrekker van GroenLinks, toen hij zichzelf met behulp van een fraaie anekdote over zijn opa wist neer te zetten als jonge, frisse new kid on the block. En dan is er nog pathos, het bespelen van de emoties van je toehoorders. Het gaat erom de inzet van inhoud, persoon en emotie af te stemmen op je publiek, zegt Roderik van Grieken, directeur van het Nederlands Debatinstituut en Leids alumnus: ‘Als een jager wordt uitgenodigd op een congres van de Partij voor de Dieren, gaat hij het niet winnen met rationele of emotionele argumenten. Alles wat hij dan nog kan doen is foto’s van zijn kinderen laten zien, in de hoop dat zijn toehoorders hem sympathiek gaan vinden.’ Alle ballen op ethos dus!
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website of2. Onthoud: eerst de relatie, dan pas de informatie
Heb je wel eens een ingenieur horen praten? Waarschijnlijk viel diegene direct met de deur in huis, en werd je overspoeld met inhoudelijke argumenten. Dat is niet altijd de beste manier om een verhaal te vertellen, zeker niet als je iemand nog moet overtuigen van je gelijk. Jaap de Jong, hoogleraar Journalistiek en Nieuwe Media: ‘Het is verstandiger om eerst de relatie met je publiek te versterken, want als je mensen raakt zijn ze bereid om na te denken over je informatie. En soms zelfs bereid zichzelf te veranderen.’ Eén manier waarop dat kan, is de persoonlijke anekdote. Die zagen we al bij Jesse Klaver, maar ook aan de rechterkant van het politieke speelveld zijn een aantal politici daar zeer bedreven in. Zo zei PVV-leider Geert Wilders ooit het volgende tijdens een debat: ‘De 88-jarige mevrouw Willemse zat vier jaar lang in een aftandse barrel van een rolstoel. De wielen zaten scheef, een rammelend frame, een houten plaat als rugleuning. Zij kreeg er doorligwonden van.’ Een uitstekende manier om de emoties van je publiek aan te spreken. En als je eenmaal de aandacht hebt, kun je je rationele argumenten veel beter overbrengen.
3. Verrijk de Nederlandse taal
Niets werkt zo lekker als een zelfverzonnen woord. Of het nu gaat om een plofklas (Emile Roemer), politieke kartelvorming (Thierry Baudet) of kopvoddentaks (Geert Wilders): een goed gekozen frame blijft gemakkelijk hangen. Zeker als je dat neologisme ook nog eens koppelt aan de naam van een (politieke) tegenstander. Denk aan het kwartje van Kok, de Bos-belasting of Marx Rutte, de bijnaam die de premier van de Telegraaf kreeg omdat hij teveel zou nivelleren. Is dat nou moeilijk, zo’n nieuwe term? Dat valt wel mee, lieten de Leidse alumni in de zaal zien. Een slechte begroting werd al gauw een ‘faillissementsverzekering’, een ‘begrotingverkloting’ en ‘rekenbagger’. Zo, die zit!
4. Wees je eigen boodschap
Premier Jan Peter Balkenende op een skateboard, dat was geen succesvolle combinatie. Hij ging voor de camera’s hard onderuit. Maar diezelfde Balkenende als voorvechter van waarden en normen, dat was meteen een stuk geloofwaardiger. Dat is niet gek, zegt Van Grieken. ‘Balkenende was natuurlijk het vleesgeworden fatsoen, dat straalde hij in alles uit.’ En laat dat nou precies het punt zijn dat Van Grieken wil maken: je moet je eigen boodschap zijn. Je kunt alleen echt goed je verhaal vertellen als je laat zien dat de hoofdboodschap je gegoten zit als een nauwsluitend maatjasje. Datzelfde zag je aan Oprah Winfrey toen zij begin 2018 de Golden Globes won. Haar speech had alles in zich: de juiste handgebaren, het oogcontact, een goede opbouw. Maar het was vooral een doorslaggevend succes omdat de boodschap aansloot bij de persoon. Oprah Winfrey vertelde namelijk hoe zij als klein, Afro-Amerikaans meisje naar de televisie keek en zag hoe een donkere acteur een prijs kreeg. Dit jaar was het haar beurt om een prijs te ontvangen, waarmee ze indirect zei: de American Dream bestaat, de krantenjongen kan een miljonair worden. Van Grieken: ‘Het is beter je eigen boodschap en spreekstijl uit te vergroten, dan iets te imiteren dat niet bij je past.’
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofNooit meer een alumni-activiteit missen?
Wilt u ook graag naar dit soort inspirerende alumni-activiteiten? Kijk dan eens op onze alumni-website of volg ons op LinkedIn.