'Internationaliseer universiteiten maar koester Europese waarden'
Het hoger onderwijs in Europa kan nog internationaler, maar universiteiten moeten wel Europese waarden als inspraak en vrijheid van denken beschermen. Dat stelde eurocommissaris Navracsics op 10 november in een debat met minister Bussemaker en studenten op Campus Den Haag.
Werken en studeren in Eurazië
Letterlijk en figuurlijk grenzen verleggen. Hoe doe je dat? Daarover ging dit onderwijsdebat met studenten in het atrium van Campus Den Haag. Tibor Navracsics wil een open en interactief hoger onderwijs in Europa, waarin zowel studenten als onderzoekers in groten getalen naar een ander land gaan. ‘Dat is belangrijk om elkaar beter te begrijpen in Europa.’ Als het aan hem ligt wordt dat gebied nog groter: heel Eurazië zou een optie moeten zijn om al dan niet tijdelijk te werken of te studeren.
Universiteit is een Europese uitvinding
Tegelijkertijd gaf Navracsics aan dat de onderwijssystemen in Azië nog zo verschillend zijn dat het lastig wordt om de systemen op elkaar aan te laten sluiten. En toen een student hem vroeg naar de gevolgen van internationalisering stelde de eurocommissaris nadrukkelijk dat internationalisering niet betekent dat we onze Europese waarden moeten verkwanselen. ‘De universiteit is een Europese uitvinding met Europese waarden als inspraak en vrijheid van denken. Die vormen de fundering van onze universiteiten. We moeten die koesteren en beschermen.’
Opleiden tot kritische burgers
Panellid Simone Buitendijk, vicerector van de Universiteit Leiden, onderstreepte het belang van het opleiden van nieuwe kritische burgers die werken aan oplossingen voor globale problemen als klimaatverandering, oorlogen en de vluchtelingencrisis. Nieuwe onderwijsvormen als online cursussen worden daarbij steeds belangrijker en kunnen essentiële kennis snel wereldwijd verspreiden. ‘Maar dat betekent niet dat er geen fysieke campus meer zal zijn’, zei Buitendijk tegen de aanwezige studenten in het atrium.
Haperende aansluiting masteropleiding
Diverse studenten stelden vragen over de soms haperende aansluiting op een masteropleiding. Helene, studentvertegenwoordiger van alle Nederlandse University Colleges, merkte op dat masteropleidingen in Nederland steeds specialistischer worden, waardoor het lastig kan zijn om na een brede bachelor een master te kiezen. Bussemaker erkende het probleem, maar benadrukte tegelijkertijd het belang van differentiatie in het onderwijs en werkelijke specialisatie in de masteropleiding.
Wel toelating in Oxford
Een hbo-studente stelde het probleem van afgestudeerden met een hbo-diploma op zak aan de kaak: zij worden lang niet altijd toegelaten tot een universitaire masteropleiding. Susana Menéndez, bestuurder aan de Haagse Hogeschool, signaleert dit probleem ook: ‘Ik heb studenten die wel worden toegelaten in Oxford, maar niet aan een Nederlandse universiteit.’ Bussemaker: ‘We werken er al aan om de toegang tot een master eenvoudiger te maken.’
Nooit stoppen met leren
De bewindslieden benadrukten het belang van het leren van noodzakelijke vaardigheden als samenwerken en digitale handigheid. ‘Wanneer moet je daarmee beginnen?’, wilde een student weten. Navracsics: ‘Volgens sommige onderzoeken al op de crèche en vervolgens moet je nooit stoppen met leren.’ Een Amsterdamse hbo-student wil dat ook graag, zo zei hij na afloop. ‘Maar hoe financier je lifelong learning zonder rijke ouders of goede baan?’ Die vraag zou hij nog graag willen stellen aan de minister.
(11 november 2015 - LvP)
Nederland half jaar voorzitter Europese Unie
De eurocommissaris van Onderwijs was in Den Haag om afspraken te maken met minister Bussemaker over het voorzitterschap van de EU dat Nederland vanaf januari 2016 voor een half jaar vervult. Nederland wil burgers en maatschappelijke organisaties actief bij beleid betrekken. Het onderwijsdebat, mede georganiseerd door de studentenorganisaties ISO en LSVB, was daar alvast een voorproefje van.