Promotie
Identifying novel genetic causes of familial colorectal cancer
- S.A. Schubert
- Datum
- dinsdag 9 december 2025
- Tijd
- Locatie
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Promotor(en)
- Prof.dr. J.T. van Wezel
- Prof.dr. N.F. de Miranda
- dr. M. Nielsen
Samenvatting
Darmkanker is wereldwijd een van de meest voorkomende vormen van kanker. Bij ongeveer een kwart van de patiënten lijkt erfelijke aanleg een belangrijke rol te spelen. Erfelijke aanleg voor darmpoliepen, zogenoemde polyposis, kan eveneens leiden tot een verhoogd risico op darmkanker. Toch wordt slechts een deel van deze erfelijke belasting verklaard door bekende genetische factoren. In dit proefschrift onderzochten wij patiënten met een sterke verdenking op erfelijke darmkanker, bij wie eerdere diagnostiek geen verklaring had opgeleverd.
Wij hebben verschillende DNA-analysetechnieken toegepast, voornamelijk whole-exome sequencing (WES). Deze techniek onderzoekt ongeveer één procent van het totale DNA, het deel dat de bouwinstructies van eiwitten bevat. Wij voerden WES uit bij 74 patiënten en identificeerden ruim 37.500 DNA-varianten, waarvan ongeveer 1.000 mogelijk de functie van eiwitten beïnvloeden die betrokken zijn bij tumorvorming. Ons onderzoek bracht verschillende genetische mechanismen aan het licht, waaronder digenetische overerving, waarbij erfelijke aanleg wordt verklaard door DNA-varianten in twee verschillende genen, een DNA-variant in het TP53 gen die alleen specifieke eiwitisoformen beïnvloedt, en nieuwe kandidaatgenen voor erfelijke darmkanker, zoals NPAT. Daarnaast benadrukt ons onderzoek ook de beperkingen van WES, omdat veel genetische varianten mogelijk buiten beeld blijven.
Deze studies vormen een belangrijke basis voor toekomstige mechanistische en klinische vervolgonderzoeken, met als einddoel beter afgestemde preventie- en behandelstrategieën voor mensen met een erfelijke aanleg. Wij zijn hoopvol dat steeds meer patiënten uit ons cohort kunnen worden gekoppeld aan specifieke onderliggende oorzaken, naarmate aanvullende genetische en omgevingsfactoren worden geïdentificeerd.
Proefschriften
Ongeveer een week na de promotie zijn proefschriften van Leidse promovendi digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen (alleen journalisten)
Algemene informatie
Bureau Pedel
pedel@bb.leidenuniv.nl
071 527 7211