Congres/symposium

Symposium: De kracht van dialoog in het onderwijs

Datum: donderdag 20 november 2025
Tijd: 13:00 - 17:30 uur
Toelichting: Borrel vanaf 16:45 uur
Locatie: Herta Mohr
Witte Singel 27A
2311 BG Leiden
Zaal: 0.20

Aanmelden

Collega’s zijn van harte welkom om het symposium bij te wonen. Het is mogelijk om aanwezig te zijn bij het gehele symposium of een deel van het programma. We verzoeken geïnteresseerden om zich voor 10 november aan te melden via onderstaande button.

Aanmelden voor het symposium

De voertaal van het symposium is Engels. Enkele workshopsessies vinden in het Nederlands plaats.

Hoe kun je de dialoog als methode in het onderwijs integreren waardoor studenten zich meer verbonden met elkaar voelen en hun welzijn verbetert? Dat was de centrale vraag waarmee Karin Nijenhuis in 2023 haar Comenius Senior Fellowship begon. Samen met acht docenten uit alle instituten van de Faculteit Geesteswetenschappen en het Afrika-Studiecentrum Leiden onderzocht zij deze vraag in de onderwijspraktijk. Wat blijkt: de dialoog is een krachtige activerende werkvorm waarin álle studenten meedoen, academische vaardigheden leren, ze zich verbinden met de collegestof én met elkaar, en waarin ook gevoelige onderwerpen bespreekbaar worden.

Over het symposium

Het symposium ‘De kracht van dialoog in het onderwijs’ is het slotstuk van het project en tegelijkertijd het startschot voor de professionaliseringscursus voor docenten die hun onderwijs willen versterken door de principes van de dialoog toe te passen. Tijdens het symposium staat de dialoog centraal in een afwisselend en interactief programma met docenten én studenten: we praten deze middag niet alleen over dialoog, we gaan er ook mee aan de slag.

In een keynote reflecteert Irene Costera Meijer, emeritus hoogleraar Journalistiekwetenschap aan de VU, op haar ervaringen met de dialoog als lesmethode. Karin Nijenhuis presenteert de bevindingen van haar project en introduceert de professionaliseringscursus voor docenten. De docenten van het Leiden University Dialogue in Education Network (LUDIEN) verzorgen workshops over hun eigen toepassingen van de dialoog in het onderwijs. De middagvoorzitter is Mette Kamerich, assessor faculteitsbestuur FGW. We sluiten de middag af met een borrel, die volop gelegenheid biedt om ideeën uit te wisselen en na te praten.

Programma

Deel 1

13:00-13:30: Inloop

13:30 -14:15: Welkom, introductie en pitches – door Karin Nijenhuis & anderen*

14:15-15:00: Keynote Stoppen we er iets in of halen we er iets uit? Mijn persoonlijke ervaring met de dialoog als lesmethode – door prof. Irene Costera Meijer

15:00– 15:30: Pauze

Deel 2

15:30-16:30: Workshops in parallelsessies door getrainde docenten*: Dialoog toepassen in je onderwijs. Zie ook het uitklapbare workshopoverzicht hieronder

16:30-16:45: Presentatie professionaliseringscursus voor docenten: Dialogue in Education; How dialogue as an activating teaching method can support your teaching and your students

16:45: Afsluiting programma met aansluitend een borrel

*De acht docenten van de Faculteit Geesteswetenschappen en het Afrika-Studiecentrum Leiden die zijn opgeleid tot dialoogbegeleiders, zijn: Madi Ditmars, Jenneke van der Wal, Karen Smith, Noa Schonmann, Thijs Witty, Victor Gijsbers, Bart Zantvoort en Esther Op de Beek

Overzicht workshopprogramma

Voorbereiden op veldwerk, in dialoog – Jenneke van der Wal

Er zijn altijd vragen waarop geen eenduidig antwoord bestaat, en dat kan lastig zijn — vooral wanneer je in je eentje naar antwoorden zoekt. Samen nadenken kan dan juist de sleutel zijn! In deze workshop bespreken we waarom het belangrijk is om samen te denken, en hoe dit samenhangt met de context van (academisch) veldwerk.

Feedback als dialoog in het creatief schrijfproces – Esther op de Beek

Tijdens hun studie moeten studenten vaak feedback geven of ontvangen. Dat kan kwetsbaar aanvoelen. Esther op de Beek merkte dit in haar cursus Creatief Schrijven. Om studenten te helpen met deze spanning, testte ze een feedbackmethode geïnspireerd op dialoog — en dat werkte verrassend goed! In deze workshop krijg je de kans om deze methode zelf uit te proberen.

Dialoog in grote collegezalen – Victor Gijsbers

Werkt een dialoog ook in grote collegezalen? Met welke uitdagingen krijg je te maken, en wat is de rol van de docent in een zaal waar je niet kunt volgen wat studenten onderling bespreken? In deze workshop verkennen we deze vragen — en gaan we zelf ook een dialoog aan.

Subjectieve vragen in dialoog – Thijs Witty

Subjectieve vragen kunnen van grote waarde zijn voor academische ontwikkeling. Wanneer je een dialoog over de lesstof begint vanuit een persoonlijke invalshoek, geef je studenten de ruimte om op hun eigen manier verbinding te maken met het onderwerp. Dit maakt de dialoog toegankelijker én authentieker: studenten starten vanuit zichzelf en leggen tegelijkertijd direct contact met elkaar.

Het belang van dialoog in internationale betrekkingen – Karen Smith

Aan de slag met de kunst van communicatie binnen internationale betrekkingen! Vanuit Ling & Pinheiro’s (2021) stelling dat “echte communicatie zelden plaatsvindt in de wereldpolitiek”, nodigt deze dialoog deelnemers uit om te verkennen hoe oprecht luisteren en uitwisseling eruit kunnen zien in de studie en praktijk van internationale betrekkingen. Aan de hand van een verkorte versie van het dialoogmodel reflecteren we op hoe eurocentrisme dominante narratieven beïnvloedt, wiens stemmen worden gehoord of juist genegeerd, en hoe wetenschappers en professionals op een gelijkwaardigere manier kunnen omgaan met mondiale perspectieven. Beleef deze vorm van dialoog zelf. Laten we leren van elkaars perspectieven.

Dialoog in de kritische theorie – Bart Zantvoort

Dialoog kan in het onderwijs op verschillende manieren worden ingezet: om studenten hun eerste intuïties over een onderwerp of probleem te laten uitspreken en toetsen, om hen bewust te maken van verschillende perspectieven, of om samen mogelijke oplossingen te bedenken. In deze workshop bespreken we waarom en hoe je dialoog op verschillende momenten in een cursus kunt gebruiken. We oefenen met een dialoog rond de vraag welke rol theorie speelt bij het aanpakken van actuele en maatschappelijke problemen.

Vraag: Wat gaat er mis in de wereld vandaag de dag? En welke rol kunnen wetenschap, theorie en de academische wereld spelen bij het aanpakken van maatschappelijke problemen?

De toepassing van dialoog in het onderwijs – begeleid door studenten Karolina de Boom & Jacob Bauer

Doe mee aan deze door studenten begeleide dialoog rond de centrale vraag: "Hoe kan ik dialoog toepassen in mijn onderwijs?" De sessie wordt afgesloten met een plenaire discussie!

Meer over de dialoog

De dialoog is een bijzondere vorm van gespreksvoering, geïnspireerd op het werk van filosoof en kwantumfysicus David Bohm. Het is een gestructureerde, open en reflectieve manier van met elkaar in gesprek gaan, waarbij verschillende perspectieven op tafel komen. Zo ontstaat er ruimte voor verbinding tussen studenten. Deze aanpak biedt niet alleen de mogelijkheid om gevoelige onderwerpen met studenten te bespreken, maar helpt ook bij het ontwikkelen van belangrijke vakoverstijgende vaardigheden, zoals onderzoeken, reflecteren en veerkracht.

Juist in een tijd waarin het welzijn van veel studenten onder druk staat, onder meer door gevoelens van eenzaamheid, blijkt de dialoog een doeltreffende methode om met elkaar in contact te komen en samen te leren. Zo draagt de dialoog bij aan een veerkrachtigere en meer betrokken gemeenschap.

Benieuwd naar een praktijkvoorbeeld? Bekijk onderstaande video.

Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.

Bekijk de video op de oorspronkelijke website of