Promotie
Gevangenis of toevluchtsoord? Vrouwen en de Rijkswerkinrichtingen in Nederland 1886-1934
- M.H.A.C. Weevers
- Datum
- dinsdag 28 januari 2025
- Tijd
- Locatie
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Volledige titel: Gevangenis of toevluchtsoord? Vrouwen en de Rijkswerkinrichtingen in Nederland 1886-1934.
Samenvatting
Tussen 1886 en 1934 belandden ruim duizend vrouwen in één van de rijkswerkinrichtingen (RWI) in Nederland. Wie waren deze vrouwen en wat was de reden dat zij hierheen waren ‘opgezonden’? Deze vragen staan centraal staan in het proefschrift Gevangenis of toevluchtsoord? Vrouwen en de rijkswerkinrichtingen in Nederland 1886 -1934.
De ergernis die bedelaars en landlopers opriepen, bereikte in veel westerse landen een hoogtepunt in het laatste kwart van de negentiende eeuw. Dit vormde de aanleiding voor nieuwe maatregelen en instituties. In Nederland leidde het tot de omvorming van de voormalige bedelaarsoorden in ‘pure strafinstellingen’. Bedelaars, landlopers en mensen die zich schuldig maakten aan dronkenschap in het openbaar riskeerden een straf van minimaal drie maanden tot maximaal drie jaar opzending naar een rijkswerkinrichting. Hier werden zij verplicht te werk gesteld.
Rechtbanken mochten daarom alleen mensen tot de RWI veroordelen die tot werken in staat waren. De vele vrouwen met beperkingen of ziektes en het hoge percentage overlijdens in de rijkswerkinrichting deden de vraag rijzen of hun straf uitsluitend het gevolg was van vervolging door politie en justitie. Hadden zij mogelijk zelf een aandeel in hun opsluiting gehad? Om deze vraag te beantwoorden is hun weg naar, in en uit de RWI gevolgd aan de hand van een analyse van verschillende bronnen. Deze laten zien dat in een context van extreme armoede de rijkswerkinrichting voor meerdere vrouwen, die zich niet naar de normen van die tijd hadden gedragen, fungeerde als tijdelijke oplossing in tijden van nood: als straf én als toevluchtsoord.
Lees de volledige Engelstalige samenvatting (PDF)
Promotor(en)
- Prof.dr. M.P.C. van der Heijden
- Prof. Dr. Margo de Koster (Universiteit Gent)
Proefschriften
Ongeveer een week na de promotie zijn proefschriften van Leidse promovendi digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Algemene informatie
Bureau Pedel
pedel@bb.leidenuniv.nl
071 527 7211