Promotie
Atherosclerotic cardiovascular disease: Interplay between sex, age, and circadian rhythms
- W. in het Panhuis
- Datum
- donderdag 20 april 2023
- Tijd
- Locatie
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Promotor(en)
- Prof.dr. P.C.N. Rensen
- dr. S. Kooijman
- dr. M. Schönke
Samenvatting
Hart- en vaatziekten zijn één van de meest voorkomende doodsoorzaken. Het grootste onderliggende probleem is slagaderverkalking ofwel atherosclerose: bloedvatvernauwing als gevolg van een opstapeling van cholesterol, vetten en ontstekingscellen. Welbekende risicofactoren zijn een hoge bloeddruk en hoge cholesterolniveaus in het bloed. Ondanks dat er medicatie is die deze risicofactoren effectief kan inperken of zelfs wegnemen, blijft er nog een aanzienlijk risico op atherosclerotische hart- en vaatziekten over. Dit betekent dat er meer factoren moeten zijn die een rol spelen in de ontwikkeling van slagaderverkalking, waaronder leeftijd en geslacht. Vrouwen hebben op jongere leeftijd een lager risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten dan mannen, maar op latere leeftijd juist een hoger risico. Daarnaast komen hart- en vaatziekten ook vaker voor bij mensen die regelmatig nachtdiensten werken. De onderzoeken in muismodellen zoals beschreven in dit proefschrift bieden nieuwe inzichten in de samenhang tussen veroudering, geslacht en verstoringen in dag- en nachtritmes in de ontwikkeling van slagaderverkalking en benadrukken het belang van het includeren van zowel mannen als vrouwen in wetenschappelijke studies. Bruin vet is één van de weefsels waarvan de functie is aangedaan tijdens verstoringen in dag- en nachtritmes en veroudering, en het eiwit ANGPTL4 is geïdentificeerd als belangrijke regulator van bruin vetweefsel. Het selectief remmen van de aanmaak van ANGPTL4 in levercellen lijkt een veilige en veelbelovende therapeutische strategie om aderverkalking tegen te gaan. Daarnaast suggereren de bevindingen dat tijdsgebonden voedselinname mogelijk gebruikt kan worden om risico op hart- en vaatziekten te verlagen in mensen die veel nachtdiensten werken.
Proefschriften
Ongeveer een week na de promotie zijn proefschriften van Leidse promovendi digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen (alleen journalisten)
Algemene informatie
Bureau Pedel
pedel@bb.leidenuniv.nl
071 527 7211