Filosofie van de tijd

U kunt nog niet aanmelden.

Denken over de tijd is al zo oud als de filosofie en tijd is nog steeds met mysterie omgeven. Augustinus zei al: Wat is dus de tijd? Wanneer niemand het me vraagt, weet ik het; wil ik echter uitleggen aan iemand die het vraagt dan weet ik het niet. De mens ervaart de tijd als onderscheiden in verleden, heden en toekomst. De tijd noemen we verstrijkend en de wereld in wording. Aan de tijd van ervaring zijn diepe emoties rond vergankelijkheid, hoop en verwachting verbonden.

In de fysica wordt de tijd opgenomen in het geheel van de tijd-ruimte van de kosmos, waarbij de tijd weliswaar verschilt van de ruimte, maar toch wezenlijk verweven is met de ruimte en zonder wording is. Er is alleen ‘eerder’ en ‘later’. De tijd-ruimte vormt 1 geheel beschreven door 1 theorie.

Deze twee manieren om de tijd te beschrijven lijken tegenstrijdig. We proberen in deze reeks beide te kenmerken en met elkaar in verband te brengen. We kunnen tijdservaring opvatten als het resultaat van de verhouding van het bewustzijn tot de fysische tijd-ruimte. Bewustzijn introduceert iets radicaal nieuws in de werkelijkheid: bewust ervaren tijd als wording en de drie-eenheid van verleden, heden en toekomst.

In deze collegereeks bespreken we opvattingen over de fysische tijd en over de tijd van de ervaring en over hun verhouding aan de hand van bekende denkers, wetenschappers en dichters.

Docent

Drs. Arnold Ziegelaar is filosoof en beeldend kunstenaar. Hij verricht onderzoek als buitenpromovendus en publiceerde boeken en artikelen.